Czwartek , 28 Marzec 2024

Co to jest HDR? Wyjaśniamy technologię znaną z telewizorów

   31.08.2022
Coraz więcej telewizorów ze średniej i wyższej półki posiada funkcję HDR. Ale co to właściwie znaczy i jakie konkretnie korzyści daje podczas oglądania wyjaśnimy w tym artykule. A jest to technologia ważna, ponieważ sprzęt w nią wyposażony oferuje znacznie lepszą jakość obrazu niż tradycyjne telewizory.
High Dymanic Range - funkcja która sprawia, ze obraz z TV jest żywszy i bardziej naturalny. Fot. Panasonic

Co oznacza HDR

WspóÅ‚czesne telewizory (a także monitory komputerowe) oprócz powszechnej już wÅ‚aÅ›ciwie funkcji smart posiadajÄ… także szereg innych udoskonaleÅ„. Jednym z najczęściej stosowanych i dajÄ…cych najlepsze efekty jest HDR, czyli z angielskiego „High Dynamic Range”. W bezpoÅ›rednim tÅ‚umaczeniu oznacza to „szeroki zakres dynamiczny” obrazu.

Ta szeroka dynamika to nic innego jak zwiększony zakres rozpiętości pomiędzy ciemnymi i jasnymi tonami na ekranie. Przekłada się to na to, że na telewizorach wyposażonych w HDR sąsiadujące ze sobą miejsca jasne i ciemne kontrastują ze sobą o wiele bardziej odczuwalnie niż na klasycznych telewizorach SDR.

Przy oglÄ…daniu ma to ogromne znaczenie. W telewizorach bez HDR obraz jest bowiem nienaturalnie pÅ‚aski, dynamika barw i odcieni – z przyczyn technologicznych – pozostaje niewielka. Najlepiej widać na przykÅ‚adzie punktów Å›wiatÅ‚a, lamp lub sÅ‚oÅ„ca wyÅ›wietlanych na ekranie. Telewizorach SDR, Å›wiecÄ…ca lampa czy zachód sÅ‚oÅ„ca bÄ™dzie niejako wtopiony w resztÄ™ obrazu, nie bÄ™dzie siÄ™ wyróżniać jasnoÅ›ciÄ…. Z kolei w telewizorach HDR takie punkty bÄ™dÄ… zdecydowanie jaÅ›niejsze a dziÄ™ki temu bardziej naturalne. W niektórych przypadkach nawet tak bardzo, że trzeba bÄ™dzie przymknąć oczy, żeby nie ulec olÅ›nieniu.

Ta możliwość zwiÄ™kszonego kontrastowania Å›wiatÅ‚em i ciemnoÅ›ciÄ…, wbrew pozorom nie przekÅ‚ada siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie na jasne i ciemne elementy ekranu. Generalnie telewizory HDR oferujÄ… wszechstronnie żywsze kolory i w ogóle znacznie bardziej naturalny obraz.

Czy do HDR wystarczy sam telewizor?

By w peÅ‚ni wykorzystać możliwoÅ›ci, jakie oferuje HDR nie wystarczy sam zgodny telewizor. Odtwarzane na nim materiaÅ‚y zarówno z telewizji, jak i z plików video muszÄ… posiadać odpowiednie parametry czyli wÅ‚aÅ›nie obsÅ‚ugÄ™ tej funkcji. JeÅ›li zatem na telewizorze HDR odtworzymy film w formacie SDR, bÄ™dzie on wyglÄ…dać lepiej, ale nie aż tak dobrze jakby mógÅ‚.

Warto też mieć Å›wiadomość, że aby HDR posiadaÅ‚ jak najlepszÄ… jakość, sam telewizor musi speÅ‚niać kilka ważnych wymogów.

Najważniejszą jest maksymalna jasność. Minimum to 1000 cd/m2 - poniżej tej wartości jasne punkty będą za mało jasne, żeby wywołać prawdziwy efekt.

Telewizor powinien też mieć co najmniej 10 bitowÄ… paletÄ™ kolorów lub standard Rec 2020, gdyż to zapewni odpowiednie odcienie i przejÅ›cia miÄ™dzy wyÅ›wietlanymi na ekranie barwami. Efekt HDR bÄ™dzie znacznie lepszy na telewizorach z peÅ‚nym podÅ›wietleniem ekranu. Te z podÅ›wietleniem krawÄ™dziowym sprawdzÄ… siÄ™ w znacznie mniejszym stopniu.

Do pełnego wykorzystania możliwości HDR wymagany jest też odpowiednio duży kontrast. Tu nie ma żadnej minimalnej wartości, ale zasada jest prosta, im większy kontrast, tym lepszy HDR.

JeÅ›li zechcemy odtwarzać materiaÅ‚y HDR podÅ‚Ä…czajÄ…c do telewizora zewnÄ™trzne źródÅ‚o np. odtwarzacz DVD, musimy pamiÄ™tać o zapewnieniu odpowiedniego kabla. Minimum to kabel HDMI 2.0a.

TreÅ›ci HDR znacznie lepiej wyglÄ…dajÄ… na telewizorach o dużych rozdzielczoÅ›ciach. BÄ™dÄ… to zarówno standardowe telewizory 4K, jak i wchodzÄ…ce dopiero do sklepów telewizory 8K. Dzieje siÄ™ tak ze wzglÄ™du na znacznie wiÄ™kszÄ… ilość detali na takich ekranach.

W tym momencie treÅ›ci speÅ‚niajÄ…ce wymagania standardu HDR najÅ‚atwiej pozyskać z serwisów streamingowych, takich jak na przykÅ‚ad Netflix. Wiąże siÄ™ to z koniecznoÅ›ciÄ… posiadania odpowiednio szybkiego Å‚Ä…cza internetowego w domu: minimum w tym przypadku to 25 megabitów na sekundÄ™.

Standardy HDR

Obecnie nie funkcjonuje jednolity standard HDR. Kolejne generacje telewizorów posiadajÄ… nowe usprawnienia (i nazwy tej technologii). Wynika to z ciÄ…gÅ‚ego postÄ™pu, jaki dokonuje siÄ™ na rynku sprzÄ™tu TV. Produkowane obecnie panele majÄ… coraz wiÄ™ksze możliwoÅ›ci, a technologie takie jak HDR zwyczajnie muszÄ… za nimi nadążać. I tak:

HDR10 – jest to najbardziej dziÅ› podstawowy format HDR. Z obsÅ‚ugÄ… takiego standardu poradzÄ… sobie w zasadzie wszystkie urzÄ…dzenia dostÄ™pne w sklepach a wspierajÄ…ce technologiÄ™ HDR. Format HDR10 korzysta z 10-bitowej gamy kolorów (1024 wartoÅ›ci barwnych przy zaledwie 220 w typowych telewizorach) oraz statycznych metadanych.

HDR10+. Format ten wyróżnia użycie dynamicznych metadanych. WadÄ… jest tu brak obsÅ‚ugi materiaÅ‚ów pochodzÄ…cych z pÅ‚yt Blu-ray 4K UHD.

Dolby Vision – kodowanie obrazu opiera siÄ™ tu na 12-bitowej gamie kolorów (4096 wartoÅ›ci barwnych), co daje jeszcze lepsze efekty, niż podstawowy format HDR10. RóżnicÄ… jest też inne zapisywanie danych (każda klatka filmu to osobny plik). Standard Dolby Vision jest w stanie obsÅ‚użyć matryce TV o jasnoÅ›ci nawet 10 000 cd/m2.

HLG – (ang. Hybrid Log Gamma) jest to format, który zaprojektowano w celu realizowania transmisji na żywo o dużej dynamice jasnoÅ›ci.

Czy HDR jest funkcją wartą dopłaty?

Zdecydowanie tak. Telewizory wyposażone w funkcjÄ™ HDR i jej odmiany posiadajÄ… znacznie wiÄ™ksze możliwoÅ›ci w zakresie jakoÅ›ci wyÅ›wietlanego obrazu. Programy oraz firmy oglÄ…dane na takim ekranie bÄ™dÄ… siÄ™ odznaczaÅ‚y nie tylko dużo żywszymi, nasyconymi kolorami (a także lepszymi czerniami), ale też realizmem i niespotykanÄ… wczeÅ›niej naturalnoÅ›ciÄ…. Warto jednak być czujnym. Wszelkie oznaczenia typu HDR 1000, HDR 1500, HDR 2000, Ultra HDR, Active HDR itp. wcale nie sÄ… oznakÄ… kolejnej wersji rozwojowej. Zwykle to marketing, który mniej doÅ›wiadczonego użytkownika może wprowadzić w bÅ‚Ä…d. Tego typu nazewnictwo stosuje siÄ™ bowiem do telewizorów posiadajÄ…cych jasność na poziomie do 400 cd/m2, a to za maÅ‚o by cieszyć siÄ™ z realnych korzyÅ›ci peÅ‚nego HDR.

Tomasz Sławiński

KOMENTARZE (18) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane