Czwartek , 28 Marzec 2024

QLED. Co to za technologia budowy ekranów i co warto o niej wiedzieć?

   03.07.2023
Dotychczas wśród telewizorów z najwyższej półki cenowej dominowały te wykorzystujące matryce organiczne typu OLED. Ostatnio na popularności zaczyna zyskiwać jednak inna, alternatywna w stosunku do nich technologia, nazywana QLED. W tym tekście wyjaśnimy, co to jest, jak działa i czy rzeczywiście jest dobrą alternatywą dla ekranów OLED.
QLED vs. OLED. Wyjaśniamy różnice. Fot. Unsplash

Przez ostatnie lata utrwaliÅ‚o siÄ™ wÅ›ród konsumentów elektroniki użytkowej dość mocne przekonanie, że najlepsze ekrany oferujÄ… telewizory wyposażone w ekrany OLED. UrzÄ…dzenia te majÄ… szereg niezaprzeczalnych zalet, wÅ›ród których najważniejsze sÄ… perfekcyjne czernie i doskonaÅ‚e, żywe kolory, wczeÅ›niej niemożliwe do uzyskania w żadnym innym typie matrycy. TechnologiÄ™ tÄ™ wynalazÅ‚o i opatentowaÅ‚o LG, jednak korzysta z niej wielu innych, chcÄ…cych mieć w swojej ofercie topowy sprzÄ™t, producentów sprzÄ™tu RTV.

Nieco innÄ… drogÄ… poszedÅ‚ jednak Samsung, który pracowaÅ‚ nad wÅ‚asnÄ… technologiÄ…, która w zamierzeniu miaÅ‚a dawać podobne efekty wizualne, ale byÅ‚aby pozbawiona wad OLED-ów (ograniczona jasność, wypalanie pikseli). W efekcie powstaÅ‚o coÅ› o niezwykle podobnej nazwie (co jest zapewne zamierzonym zabiegiem marketingowym) i faktycznie bardzo dobrych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciach użytkowych, jednak oparte na caÅ‚kowicie innych zaÅ‚ożeniach technologicznych.

QLED. Co to jest?

O ile OLED-y to ekrany wykorzystujÄ…ce zupeÅ‚nÄ… nowość – samoÅ›wiecÄ…ce diody organiczne, to QLED jest kolejnÄ…, choć bardzo zaawansowanÄ… generacjÄ… ekranów typu LCD LED (czyli podÅ›wietlanych za pomocÄ… osobnych diod), stosowanych w telewizorach i monitorach od wielu lat.

Mamy tu wiÄ™c – mimo podobnej nazwy – do czynienia z zupeÅ‚nie innÄ… technologiÄ…. Polega ona w dużym skrócie na tym, że miÄ™dzy filtrami kolorów a podÅ›wietleniem ekranu, w panelach QLED zastosowano warstwÄ™ tzw. kropek kwantowych (stÄ…d nazwa QLED – Quantum dot LED), czyli mikroskopijne krysztaÅ‚ki, które przepuszczajÄ… niebieskie Å›wiatÅ‚o z diod LED, rozpraszajÄ…c je na dwa kolory, zielony i czerwony. ZaletÄ… tej technologii w porównaniu do zwykÅ‚ych LED-ów jest możliwość dostosowania dÅ‚ugoÅ›ci fal, co pozwala na poziomie technologicznym znacznie poprawić parametry wyÅ›wietlanego obrazu.

CaÅ‚y proces korekcji i filtrowania Å›wiatÅ‚a przez filtry kolorów jest dość skomplikowany, jednak efekt wizualny na ekranie jest zadziwiajÄ…co dobry, dużo lepszy niż w tradycyjnych matrycach LED wczeÅ›niejszych generacji. Ekrany wyposażone w panele QLED odznaczajÄ… siÄ™ dokÅ‚adnym odwzorowaniem barw ze skali RGB, w efekcie generowany przez nie obraz jest wysoce realistyczny i może siÄ™ podobać. Kolory sÄ… żywe, (ale bardziej naturalne niż w OLED-ach). W poÅ‚Ä…czeniu z zastosowaniem ekranów o rozdzielczoÅ›ci 4 i nawet 8K nabywca telewizora z ekranem QLED otrzymuje produkt kompletny i o bardzo dobrych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciach wyÅ›wietlania.

GÅ‚ówne różnice miÄ™dzy QLED a OLED

PodstawowÄ… różnicÄ… – jak wczeÅ›niej wspomniaÅ‚em – jest zastosowana technologia. W OLED-ach sÄ… to „piksele”, które same Å›wiecÄ…, w efekcie mamy do czynienia z nieskoÅ„czonym wrÄ™cz kontrastem – na ekranie, bezpoÅ›rednio obok siebie możemy mieć piksel Å›wiecÄ…cy z maksymalnÄ… jasnoÅ›ciÄ… oraz taki caÅ‚kowicie zaciemniony, co daje wyraźnÄ… liniÄ™ rozgraniczenia Å›wiatÅ‚a i czerni. W ekranach LED pojedyncza dioda podÅ›wietla wiÄ™kszÄ… strefÄ™ ekranu, dlatego kontrast nigdy nie bÄ™dzie aż tak wyraźny, gdyż dioda zawsze podÅ›wietli też sÄ…siedztwo piksela.

Ekrany QLED majÄ… jednak swoje atuty. Najważniejszym z nich jest znacznie wiÄ™ksza możliwa jasność, siÄ™gajÄ…ca nawet 4000 nitów w najlepszych konstrukcjach (w OLED maksymalnie ok. 800 nitów). PrzekÅ‚ada siÄ™ to na dużo lepiej widoczny efekt HDR i żywe, choć nie przesycone (jaki zdarza siÄ™ w OLED-ach) kolory.

WażnÄ… zaletÄ… QLED sÄ… też wyraźnie niższe koszty produkcji tego typu paneli, co przekÅ‚ada siÄ™ na ceny telewizorów w sklepach. O ile na dobry telewizor OLED trzeba wydać ok. 5000 zÅ‚, to QLED-y o zbliżonych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciach i wyposażeniu mogÄ… być nawet o poÅ‚owÄ™ taÅ„sze, co dla wielu nabywców bÄ™dzie kluczowÄ… wskazówkÄ… co do zakupu. Trzeba mieć jednak Å›wiadomość, iż rynkowe realia mogÄ… być pod tym wzglÄ™dem bardzo różne. Jeden QLED drugiemu nierówny, sÄ… bowiem w sprzedaży urzÄ…dzenia taÅ„sze, z kilkudziesiÄ™cioma strefami wygaszania (obszarami podÅ›wietlanymi przez diody) lub takie (panele mini i micro LED), które tych stref majÄ… kilkaset i wiÄ™cej, co zapewnia lepszy kontrast, ale też znacznie podnosi cenÄ™.

W QLED-ach w zasadzie nie ma problemu „wypalonych pikseli”, który polega na tym, że na ekranach z diodami organicznymi, jeÅ›li przez dÅ‚uższy czas wyÅ›wietlamy obraz statyczny (np. pasek TV informacyjnej, który na ekranie zawsze jest w tym samym miejscu), to po pewnym czasie na ekranie mogÄ… siÄ™ pojawić różne cienie i artefakty, które go przypominajÄ…, widoczne nawet wówczas, gdy oglÄ…damy zupeÅ‚nie inny program.

OczywiÅ›cie dzisiejsze OLED-y sÄ… pod tym wzglÄ™dem znacznie bardziej odporne, niż te z poczÄ…tku produkcji tego typu telewizorów i by taki niechciany efekt wystÄ…piÅ‚ potrzeba wielu lat ekspozycji (co siÄ™ w praktyce nie zdarza), jednak u wielu osób jest to jeden z gÅ‚ównych elementów odstraszajÄ…cych od tej technologii. W każdym razie w QLED-ach, jak i wszelkich innych LED-ach zjawisko to w ogóle nie ma miejsca. Zwykle też telewizory z panelami QLED zużywajÄ… nieco mniej energii niż te wyposażone w panele OLED.

Na ogóÅ‚ telewizory QLED można polecić osobom, które preferujÄ… lub wymagajÄ… dużej jasnoÅ›ci ekranu (a zatem w mocno oÅ›wietlonych pomieszczeniach, np. taki sprzÄ™t sprawdzi siÄ™ Å›wietnie w nasÅ‚onecznionym salonie z kilkoma dużymi oknami). Z kolei OLED-y bÄ™dÄ… lepszym wyborem dla osób preferujÄ…cych gÅ‚Ä™bokie czernie, jednolitÄ… biel i pÅ‚ynniejszy obraz. Kolory z QLED-ów sÄ… moim zdaniem bardziej naturalne, natomiast te z OLED-ów bardziej „soczyste”. Oba typy obrazu majÄ… swoich zagorzaÅ‚ych fanów i trudno siÄ™ temu dziwić. OsobiÅ›cie polecaÅ‚bym QLED-y także graczom, przede wszystkim za mniejsze opóźnienia w wyÅ›wietlaniu obrazu, co przy dynamicznej rozgrywce może mieć spore znaczenie.

Podsumowanie

Technologia QLED to z pewnością warta rozważania alternatywa dla OLED, zwłaszcza jeśli dysponujemy ograniczonym budżetem. Warto jednak pamiętać, że technologicznie QLED jest tylko rozszerzeniem znanych od dekad matryc LCD LED, gdy OLED to zupełnie inny, nowatorski pomysł na wysokiej jakości telewizję.

OsobiÅ›cie uważam, że jakość wyÅ›wietlanego obrazu w telewizorach z matrycami organicznymi OLED jest jednak nadal nieco lepsza niż w najbardziej zaawansowanych QLED-ach, zwÅ‚aszcza jeÅ›li filmy lub seriale oglÄ…damy wieczorem. Telewizory QLED majÄ… jednak szereg ważnych zalet, które sprawiajÄ…, że jest to sprzÄ™t warty zakupu.

Tomasz Sławiński

To też Cię zainteresuje

KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane