Piątek , 26 Kwiecień 2024

Jaki typ ekranu najlepszy dla monitora komputerowego? Pomagamy wybrać

   08.09.2022
Kupując monitor komputerowy, musimy zwykle wybierać spośród modeli z matrycami TN, IPS lub VA. To co najlepsze dla konkretnego użytkownika zależy od tego, do czego będzie on go głównie używać. Także jeśli jesteśmy graczami najlepsze będą dla nas konkretne rodzaje paneli.
Wybór odpowiedniej matrycy monitora lub ekranu nie jest łatwą sprawą

Najpopularniejsze rodzaje paneli monitorów

Jak wspomniaÅ‚em we wstÄ™pie, kupujÄ…c monitor LCD, znajdziemy w sklepach nastÄ™pujÄ…ce trzy gÅ‚ówne typy paneli:

  • Twisted Nematic (TN): najstarszy typ panelu LCD.
  • In-Plane Switching (IPS):  Termin ten zostaÅ‚ wymyÅ›lony przez firmÄ™ LG. Samsung nazywa swojÄ… wÅ‚asnÄ…, podobnÄ… technologiÄ™ „plane-to-line switching” (PLS), podczas gdy inny producent ekranów, AU Optronics używa „advanced multi-domain vertical alignment” (AHVA). Wszystkie sÄ… do siebie bardzo zbliżone.
  • Vertical Alignment (VA):  Nazywane również „super vertical alignment” (SVA) przez firmÄ™ Samsung i „advanced multi-domain vertical alignment” (AMVA) przez AU Optronics. Wszystkie one także majÄ… podobne cechy.

Nazwy te odnoszÄ… siÄ™ sposobu pracy krysztaÅ‚ów we wnÄ™trzu wyÅ›wietlacza LCD (stÄ…d nazwa wyÅ›wietlacz ciekÅ‚okrystaliczny), oraz sposobu zmiany ich poÅ‚ożenia oraz zachowania po przyÅ‚ożeniu napiÄ™cia. W zasadzie wszystkie monitory LCD pracujÄ… wedÅ‚ug podobnej zasady, jednak szczegóÅ‚y konstrukcyjne mogÄ… mocno wpÅ‚ywać na jakość obrazu i czas reakcji na materiaÅ‚ przesyÅ‚any z komputera.

Każdy typ panelu ma swoje zalety i wady. NajÅ‚atwiejszym sposobem wyboru miÄ™dzy nimi jest zdecydowanie, które z oferowanych przez nie wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci i cech sÄ… najważniejsze dla konkretnego użytkownika. Zależy to w dużej mierze od tego, do czego komputer bÄ™dzie używany, oraz oczywiÅ›cie jakim budżetem dysponuje osoba kupujÄ…ca.

IPS vs. VA

Róznica w budowie pikseli miÄ™dzy matrycami IPS oraz VA

Panele TN

Panele TN byÅ‚y pierwszymi produkowanymi seryjnie monitorami z pÅ‚askim ekranem. To dziÄ™ki nim z naszych biurek zniknęły nieporÄ™czne monitory kineskopowe (CRT). Choć dziÅ› sÄ… szybko wypierane przez nowoczeÅ›niejsze rozwiÄ…zania, w sklepach nadal znajdziemy wyposażone w nie monitory (zwÅ‚aszcza te z najniższej póÅ‚ki).

Technologia wyÅ›wietlaczy TN ma pewne istotne wady. JednÄ… z nich sÄ… ograniczone kÄ…ty widzenia, szczególnie w osi pionowej. CzÄ™ste jest zÅ‚udzenie caÅ‚kowitego odwrócenie kolorów, podczas patrzenia na monitor pod dużym kÄ…tem.

Odwzorowanie kolorów również nie jest mocnÄ… stronÄ… tego typu paneli. WiÄ™kszość matryc TN nie jest w stanie wyÅ›wietlać 24-bitowego koloru i zamiast tego stosowana jest interpolacja w celu symulacji prawidÅ‚owych odcieni. Może to skutkować widocznymi pasmami nieprawidÅ‚owych kolorów i gorszymi wspóÅ‚czynnikami kontrastu w porównaniu z panelami IPS lub VA.

Gama kolorów (zakres kolorów, które może wyÅ›wietlić monitor) to kolejny obszar, w którym panele TN czÄ™sto wypadajÄ… bardzo blado. Tylko najlepsze matryce TN ​​wyÅ›wietlajÄ… caÅ‚e spektrum sRGB.

Dla kogo wiÄ™c matryce TN sÄ… najodpowiedniejsze? Przede wszystkim dla użytkowników z ograniczonymi Å›rodkami finansowymi – sÄ… bowiem zdecydowanie najtaÅ„sze. Nawet duże monitory w nie wyposażone nie zrujnujÄ… domowego budżetu. BÄ™dÄ… też dobre dla osób, które od ekranu nie wymagajÄ… profesjonalnego odwzorowania barw, nie majÄ… też zamiaru oglÄ…dać obrazu z monitora z różnych pozycji w pomieszczeniu.

ZaletÄ… monitorów z panelami TN jest to, że majÄ… bardzo niskie opóźnienia (mnij niż 1 ms), obsÅ‚ugujÄ… także wysokie czÄ™stotliwoÅ›ci odÅ›wieżania. DziÄ™ki temu sÄ… atrakcyjnÄ… opcjÄ… dla osób grajÄ…cych w gry wieloosobowe - zwÅ‚aszcza eSportowe, gdzie liczy siÄ™ każdy uÅ‚amek sekundy, a maÅ‚e opóźnienia sÄ… cechÄ… najbardziej pożądanÄ….

Panele IPS

Technologia IPS zostaÅ‚a opracowana w celu zmniejszenia ograniczeÅ„ paneli TN - przede wszystkim sÅ‚abej reprodukcji kolorów i ograniczonych kÄ…tów widzenia. W rezultacie panele IPS sÄ… znacznie lepsze niż TN w obu tych obszarach.

W szczególnoÅ›ci panele IPS majÄ… znacznie lepsze kÄ…ty widzenia niż TN. Oznacza to, że kolory i jakość obrazu nie pogarszajÄ… siÄ™ nawet wtedy, gdy patrzymy na nie pod dużymi kÄ…tami. W przeciwieÅ„stwie do TN, zauważalna zmiana barw bÄ™dzie minimalna, gdy spojrzymy na ekran z boku.

Panele IPS sÄ… również znane ze stosunkowo dobrego odwzorowania czerni, co pomaga wyeliminować „wyblakÅ‚y” wyglÄ…d paneli TN. SÅ‚abÄ… stronÄ… IPS jest natomiast nienajlepszy kontrast.

W przypadku paneli IPS, wadÄ… jest też jest zjawisko zwane „IPS Glow”. Polega ono na tym, że podÅ›wietlenie wyÅ›wietlacza przeÅ›wituje przez niego przy wiÄ™kszych kÄ…tach widzenia. Nie jest to duży problem, chyba monitor bÄ™dzie ustawiony w takim miejscu, gdzie stale trzeba bÄ™dzie na niego patrzeć z boku.

Monitory IPS sÄ… doskonaÅ‚ym rozwiÄ…zaniem dla osób zawodowo parajÄ…cych siÄ™ np. obróbkÄ… zdjęć czy grafiki.

Różnica między TN a IPS

Róznica w jakoÅ›ci widzenia pod różnymi kÄ…tami miedzt TN a IPS. Fot. Samsung.

Panele VA

Panele VA sÄ… czymÅ› w rodzaju kompromisu miÄ™dzy TN i IPS. OferujÄ… najlepsze wspóÅ‚czynniki kontrastu i dobre czernie, dlatego producenci telewizorów czÄ™sto z nich korzystajÄ…. Podczas gdy monitor IPS ma zwykle wspóÅ‚czynnik kontrastu 1000: 1, w panelach VA jest to nawet 3000: 1 lub 6000: 1.

Pod wzglÄ™dem kÄ…tów widzenia, VA nie do koÅ„ca dorównuje wydajnoÅ›ci paneli IPS. W szczególnoÅ›ci jasność ekranu może siÄ™ różnić w zależnoÅ›ci od kÄ…ta, z którego patrzymy, ale nie ma za to efektuIPS Glow”.

VA majÄ… wolniejsze czasy reakcji niż TN i nowsze panele Nano IPS z. Można za to znaleźć monitory VA z wysokimi czÄ™stotliwoÅ›ciami odÅ›wieżania (240 Hz), ale opóźnienie może skutkować na nich wiÄ™kszymi rozmyciami ruchu. Z tego powodu matryce VA nie sÄ… najlepszym rozwiÄ…zaniem dla graczy komputerowych, grajÄ…cych w gry bardzo dynamiczne.

W porównaniu z TN, panele VA oferujÄ… znacznie lepsze odwzorowanie kolorów i zazwyczaj trafiajÄ… w peÅ‚ne spektrum sRGB, nawet w taÅ„szych modelach. Bardzo dobrze pod tym wzglÄ™dem wypadajÄ… zwÅ‚aszcza monitory Samsung Quantum Dot SVA, które mogÄ… osiÄ…gnąć nawet 125% pokrycia sRGB. PrzeciÄ™tnie jednak to monitory IPS majÄ… lepsze odwzorowanie barw.

Matryce VA najlepiej sprawdzÄ… siÄ™ do oglÄ…dania filmów.

Podsumowanie

W porównaniu z poczciwymi modelami kineskopowymi, wszystkie panele LCD posiadajÄ… mniejsze lub wiÄ™ksze problemy z opóźnieniami. CaÅ‚y czas nie jest to technologia doskonaÅ‚a i choć rozwinęła siÄ™ ona znacznie, a wiele z wczeÅ›niej wystÄ™pujÄ…cych problemów zostaÅ‚o poprawionych, to nie zostaÅ‚y one nadal caÅ‚kowicie wyeliminowane.

Nierówne podÅ›wietlenie to kolejny problem, który można znaleźć na wszystkich typach stosowanych dziÅ› paneli. CzÄ™sto sprowadza siÄ™ to do ogólnej jakoÅ›ci wykonania – przy taÅ„szych modelach ogranicza siÄ™ niestety kontrolÄ™ jakoÅ›ci, aby zaoszczÄ™dzić na kosztach produkcji. W efekcie najtaÅ„sze monitory LCD czÄ™sto cechujÄ… siÄ™ bardzo nierównomiernym podÅ›wietleniem. Na szczęście widoczne jest to tylko na ciemnym ekranie, wiÄ™c aż tak bardzo nie przeszkadza w codziennej eksploatacji.

Panele LCD sÄ… również podatne na martwe lub zablokowane piksele. Różni producenci majÄ… różne zasady dotyczÄ…ce prawa do reklamacji w przypadku pojawienia siÄ™ martwych pikseli. Przed zakupem warto siÄ™ zapoznać z politykÄ… producenta dotyczÄ…cÄ… martwych pikseli. Niektórzy bezpÅ‚atnie wymieniÄ… monitor jednym martwym pikselem, podczas gdy inni wymagajÄ… pojawienia siÄ™ ich wiÄ™kszej liczby.

Tomasz Sławiński

To też Cię zainteresuje

KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane