Patelnia to bez wątpienia jedno z najważniejszych naczyń kuchennych. To od jej jakości zależy to, czy będziemy smacznie i zdrowo jeść. Warto zatem przy zakupie zdecydować się na możliwie najlepszy sprzęt wysokiej jakości. W tej chwili w na półkach marketów AGD znajdziemy wiele różnych rozwiązań technologicznych zapewniających smażenie „non stick”, czyli bez przywierania do powierzchni naczynia. Najpopularniejsze są patelnie teflonowe oraz coraz mocniej podbijające rynek naczynia ceramiczne. Czym się różnią?
Patelnie teflonowe
Każdy z nas myśli, że wie, co to teflon. W końcu technologia ta została wymyślona już kilka dekad temu. Okazuje się jednak, że spora część sprzętu „teflonowego” w naszych sklepach i mieszkaniach to podróbki, które nawet nie umywają się jakościowo do prawdziwego teflonu, na którego produkcję obowiązujący patent ma tylko jedna firma na świecie (DuPont). Na szczęście odsprzedaje go ona innym markom, dlatego „prawdziwe” patelnie teflonowe można znaleźć pod różnymi nazwami. Jeśli chcemy mieć pewność, że kupujemy sprzęt powleczony prawdziwą, nieprzywierającą powierzchnią teflonową, musimy szukać na opakowaniu oznaczenia Teflon® lub PTFE, jeśli go nie ma, patelnia zwykle jest jedynie imitacją, o – często – dużo gorszych właściwościach.
Patelnia z powierzchnią teflonowa (PTFE) z domieszką tytanu, ze wskaźnikiem nagrzania, 24 cm średnicy. Cena ok. 100 zł
Zalety patelni teflonowych
Patelnie, których powłoka wykonana została z prawdziwego teflonu, mają szereg niezaprzeczalnych, przydatnych podczas smażenia zalet. Należą do nich:
- możliwość smażenia bez przywierania, dzięki czemu przygotowywane potrawy nie rozpadają się, łatwo je przewracać i ogrzewać z obu stron;
- możliwość smażenia bez tłuszczu, co jest idealnym rozwiązaniem zwłaszcza dla ludzi, dla których ważną sprawą jest zdrowe odżywianie, a także dla osób na diecie i dbających o linię
Chociaż pokoleniu naszych mam i ojców teflon przyniósł rewolucję w kuchni – wcześniej jedzenie było dużo łatwiej przypalić, łatwo przyklejało się do dna naczynia, trudniej tez było czyścić same patelnie, które nie raz po przygotowaniu posiłku wymagały szorowania powierzchni, to jednak nie jest to materiał idealny. Ma szereg utrudniających korzystanie z niego wad.
Wady patelni teflonowych
- podstawową wadą teflonu jest jego delikatność i brak odporności na zarysowania, w efekcie smażąc na takiej patelni, należy używać drewnianych bądź silikonowych sztućców, które nie posiadają ostrych krawędzi;
- brak odporności na przegrzewanie – podczas smażenia na patelni teflonowej nie należy przekraczać 200-240 stopni Celsjusza. Po przekroczeniu 260 stopni teflon całkowicie trafi swój główny atut – nieprzywieralność;
- brak odporności teflonu na nagłe zmiany temperatury – często po smażeniu zalewamy patelnię zimną wodą, by przyspieszyć jej ochłodzenie, tymczasem w przypadku patelni teflonowej to błąd, gdyż osłabia to strukturę jej poszycia, a tym samym przyspiesza zużycie warstwy teflonowej;
- teflon sam w sobie może być szkodliwy, jeśli używamy mocno zużytej patelni, z powłoką z dziurami i ubytkami, drobinki oderwanej powłoki mogą wpadać do jedzenia, co – zwłaszcza w przypadku starych patelni może być szkodliwe, zawierały one bowiem, jako składnik teflonu kwas perfluorooktanowy, który zdaniem części lekarzy jest toksyczny. W nowych, oryginalnych patelniach tego składnika już na szczęście nie ma.
Patelnie ceramiczne
Patelnie ceramiczne przeżywają obecnie swój renesans, choć nie jest to rozwiązanie nowe. Ich powłokę (a czasem materiał budowy całej patelni) stanowi zwykle mieszanka materiałów ceramicznych i gliny, wypalanych w temperaturze nawet 1200 stopni, czego efektem jest powstanie nieprzywieralnej i odpornej na uszkodzenia mechaniczne, bardzo twardej powierzchni. Wysokiej jakości patelnie ceramiczne pozwalają na znaczne ograniczenie wykorzystania tłuszczów koniecznych do smażenia produktów, co jest korzystne dla naszego zdrowia. Ceramika z powierzchni w żaden sposób nie wpływa też w na smak przygotowanych potraw.
Patelnia z powłoką ceramiczną (cała patelnia wykonana z aluminium). Średnica 28 cm. Cena ok. 90 zł
Zalety patelni ceramicznych
- ceramika jest powierzchnią nieprzywierającą, pozwala na łatwe smażenie bez przypalania i niszczenia struktury potrawy;
- ceramika jest bezpieczna dla zdrowia, nie ma żadnych domieszek ze szkodliwych substancji chemicznych, nie wchodzi też w reakcje z jedzeniem;
- jej powierzchnia bardzo równomiernie się nagrzewa, dzięki czemu nie ma mowy o sytuacji, w której część potrawy się przypala, a część pozostaje nienagrzana, co w klasycznych patelniach stalowych było poważnym problemem, pozwala to np. na łatwe smażenie naleśników;
- jest odporna na działanie bardzo wysokich temperatur;
- podlega recyklingowi.
Wady patelni ceramicznych
- choć niektórzy producenci zachwalają możliwość smażenia na patelni ceramicznej bez użycia tłuszczu, nie ma ona aż tak korzystnych w tym zakresie właściwości, jak patelnia teflonowa, by powierzchnia patelni zachowała swoje właściwości przez wiele lat, najlepiej – przynajmniej raz na jakiś czas impregnować jej powierzchnię olejem rzepakowym lub oliwą;
- patelnie ceramiczne nie są tak wszechstronne, jak teflonowe – często posiadają rozgraniczenia na te do stosowania w kuchniach gazowych, inne tylko do indukcji;
- patelnie ceramiczne zwykle niezbyt dobrze znoszą mycie w zmywarkach.
Patelnia ceramiczna czy teflonowa. Co wybrać?
Oba rodzaje patelni gwarantują łatwe smażenie na nieprzywierającej powierzchni, co jest ich ogromną zaletą. Patelnie wykonane z powłok ceramicznych są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne i zarysowania, z kolei te teflonowe lepiej znoszą użytkowanie na różnych rodzajach kuchni (gazowe, elektryczne, indukcyjne). Patelnie teflonowe wymagają do mieszania i przekładania potraw specjalnych drewnianych lub silikonowych akcesoriów (łyżek, widelców itp.), natomiast patelnie ceramiczne słyną z niezakłóconego smaku przygotowywanego z ich pomocą jedzenia. Zdarzają się jednak wyjątki od tych reguł - w sklepach znajdziemy na przykład patelnie teflonowe ze specjalną warstwą wzmacniającą, która pozwala na korzystanie razem z nimi z przyborów metalowych, są też patelnie - zarówno teflonowe, jak i ceramiczne, które wyczyścimy w zmywarkach.
W przypadku patelni, zwłaszcza teflonowych nie warto sięgać po produkty najtańsze, nieoryginalne (bez oznaczenia gwarantującego, iż mamy do czynienia z prawdziwym teflonem). Wówczas ryzykujemy nie tylko źle wydanymi pieniędzmi i brakiem oczekiwanych właściwości naczynia, ale nie wiemy też, czy taki sprzęt jest w pełni bezpieczny dla naszego zdrowia.
Tomasz Sławiński
KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE