Niedziela , 28 Kwiecień 2024

Uzależnienie od smartfona? To może być poważny problem

   11.03.2024
Uzależnienie od smartfona to dziś poważny problem, który dotyka coraz więcej ludzi, zwłaszcza – niestety – dzieci i młodzieży. Taki stan, jeśli się przedłuża, może mieć negatywne skutki dla zdrowia fizycznego i psychicznego, takie jak zaburzenia snu, lęk, depresja czy wręcz doprowadzić do uszkodzenia mózgu. Uzależnieni od swojego smart telefonu nie potrafią się od niego oderwać i ciągle sprawdzają wiadomości, media społecznościowe czy informacje. Nie można lekceważyć tego zjawiska.
Wiele osób nie wyobraża sobie życia bez smartfona. Tymczasem te gadżety potrafią uzależnić. Fot. Unsplash

Smartfony zmieniÅ‚y sposób, w jaki żyjemy. Nie tylko umożliwiajÄ… nam komunikacjÄ™ z ludźmi na caÅ‚ym Å›wiecie, ale także dajÄ… nam dostÄ™p do nieskoÅ„czonej iloÅ›ci informacji, rozrywki i usÅ‚ug. Możemy z ich pomocÄ… robić zakupy, oglÄ…dać filmy, sÅ‚uchać muzyki, grać w gry, uczyć siÄ™ jÄ™zyków i wiele wiÄ™cej. Smartfony sÄ… także narzÄ™dziami do wyrażania siebie i tworzenia treÅ›ci, dziÄ™ki nim możemy bowiem Å‚atwo robić zdjÄ™cia, nagrywać filmy, pisać blogi, tworzyć memy i udostÄ™pniać innym. Inteligentne telefony po prostu sprawiajÄ…, że nasze życie jest Å‚atwiejsze, ciekawsze i bogatsze.

Jak jednak czÄ™sto w życiu bywa, nadużywanie, nawet tak pomocnej i przydatnej rzeczy, jakÄ… jest nowoczesna technologia, może zaprowadzić do kÅ‚opotów, bywa że bardzo poważnych.

Jakie są objawy uzależnienia od smartfona?

Uzależnienie od smartfona jest problemem, który dotyka coraz wiÄ™cej osób, zarówno dorosÅ‚ych, jak i dzieci. Polega na nadmiernym i niekontrolowanym korzystaniu z telefonu, które wpÅ‚ywa negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Osoby uzależnione od smartfona czÄ™sto szukajÄ… w nim ucieczki od problemów lub źródÅ‚a rozrywki i satysfakcji.

Objawy uzależnienia od smartfona można podzielić na fizyczne i psychiczne. Do objawów fizycznych należą m.in. bóle gÅ‚owy, zmÄ™czenie oczu, problemy ze snem, zaburzenia apetytu czy nadwrażliwość sÅ‚uchowa. Do objawów psychicznych należą m.in. drażliwość, lÄ™k, depresja, poczucie winy, utrata zainteresowania innymi aktywnoÅ›ciami czy izolacja spoÅ‚eczna. Osoby uzależnione nie potrafiÄ… wytrzymać bez swojego gadżetu nawet kilku minut i odczuwajÄ… silny niepokój lub panikÄ™, gdy nie majÄ… go w zasiÄ™gu rÄ™ki.

Uzależnienie od smartfona może mieć poważne skutki dla zdrowia i jakoÅ›ci życia osoby uzależnionej i jej otoczenia. Może prowadzić do pogorszenia siÄ™ wyników w nauce lub pracy, konfliktów rodzinnych lub partnerskich, zaniedbywania obowiÄ…zków czy uzależnieÅ„ wspóÅ‚istniejÄ…cych (np. od alkoholu czy narkotyków). Dlatego ważne jest, aby wczeÅ›nie rozpoznać problem i podjąć odpowiednie dziaÅ‚ania.

Nomofobia – lÄ™k przed rozÅ‚adowaniem baterii

Obok klasycznego uzależnienia, jednÄ… z powszechnie wystÄ™pujÄ…cych dysfunkcji spoÅ‚ecznych zwiÄ…zanych ze smartfonami jest Nomofobia. To zaburzenie nerwicowe, które polega na silnym lÄ™ku przed utratÄ… dostÄ™pu do telefonu komórkowego lub internetu. Osoby cierpiÄ…ce na nomofobiÄ™ czujÄ… siÄ™ niespokojne, gdy nie mogÄ… korzystać ze swojego smartfona, na przykÅ‚ad w sytuacji braku zasiÄ™gu lub gdy bateria siÄ™ wyczerpuje. Nie jest to zatem klasyczne uzależnienie, ale coÅ› innego – lÄ™k przed tym, że ze smartfona nie bÄ™dziemy mogli z jakiegoÅ› powodu skorzystać. Stan ten także może utrudniać normalne funkcjonowanie w życiu codziennym i wpÅ‚ywać negatywnie na zdrowie psychiczne i fizyczne.

Nomofobia nie jest oficjalnie uznana za zaburzenie psychiczne, ale jest coraz częściej diagnozowana jako forma uzależnienia od technologii. Termin ten pochodzi od angielskiego wyrażenia no mobile phone phobia i zostaÅ‚ zaproponowany po raz pierwszy w 2008 roku w Wielkiej Brytanii, gdzie przeprowadzono badanie na temat lÄ™ków zwiÄ…zanych z telefonami komórkowymi. WedÅ‚ug tego badania, ponad poÅ‚owa użytkowników telefonów komórkowych w Wielkiej Brytanii odczuwaÅ‚a niepokój, gdy nie miaÅ‚a przy sobie telefonu lub nie mogÅ‚a z niego skorzystać.

Objawy nomofobii mogÄ… być podobne do objawów innych zaburzeÅ„ lÄ™kowych, takich jak: zawroty gÅ‚owy, dusznoÅ›ci, dreszcze, ból w klatce piersiowej, przyspieszone bicie serca, nudnoÅ›ci, nadpotliwość. Ponadto osoby z nomofobiÄ… mogÄ… wykazywać nastÄ™pujÄ…ce zachowania: natarczywe myÅ›li o telefonie, konieczność bliskiej obecnoÅ›ci telefonu, czÄ™ste, obsesyjne wrÄ™cz kontrolowanie poziomu naÅ‚adowania baterii, staÅ‚e trzymanie urzÄ…dzenia w rÄ™ce lub odkÅ‚adanie go w niewielkiej odlegÅ‚oÅ›ci.

Uzależnienie od smartfona
Smartfon może być przydatny, jednak gdy stajemy się od niego uzależnieni, cierpią na tym wszystkie pozostałe sfery życia. Fot. Unsplash

Uzależnienie od smartfona – przyczyny

Uzależnienie od technologii, zwÅ‚aszcza od smartfonów – jak widzimy, to poważny problemem we wspóÅ‚czesnym Å›wiecie. Może mieć różne przyczyny i skutki, zarówno dla jednostki, jak i dla spoÅ‚eczeÅ„stwa. Niestety nie ma jednej, prostej odpowiedzi na pytanie, dlaczego ludzie uzależniajÄ… siÄ™ od technologii. Może to być spowodowane przez wiele czynników, oto te najważniejsze.

  • Brak odpowiedniego wsparcia rodzinnego i spoÅ‚ecznego. Osoby, które czujÄ… siÄ™ samotne, niedocenione lub odrzucone, mogÄ… szukać pocieszenia i akceptacji w wirtualnym Å›wiecie. Technologia daje im możliwość nawiÄ…zywania kontaktów z innymi ludźmi, którzy majÄ… podobne zainteresowania lub problemy.
  • Niska samoocena. Ludzie, którzy majÄ… niskie poczucie wÅ‚asnej wartoÅ›ci, mogÄ… uzależniać siÄ™ od technologii, aby podnieść swoje samopoczucie. Technologia daje im możliwość kreowania wÅ‚asnego wizerunku i prezentowania siÄ™ w korzystnym Å›wietle. MogÄ… też porównywać siÄ™ z innymi ludźmi i czerpać satysfakcjÄ™ z uzyskiwania lajków, komentarzy lub obserwatorów.
  • Problemy emocjonalne, takie jak depresja lub lÄ™k. Osoby, które cierpiÄ… na zaburzenia psychiczne, mogÄ… uzależniać siÄ™ od technologii, aby uciec od swoich negatywnych emocji i myÅ›li. Technologia daje im możliwość odwrócenia uwagi od swoich problemów i zanurzenia siÄ™ w alternatywnej rzeczywistoÅ›ci .
  • Zmniejszenie iloÅ›ci czasu spÄ™dzanego na aktywnoÅ›ciach fizycznych. Użytkownicy smartfonów, którzy prowadzÄ… siedzÄ…cy tryb życia, mogÄ… uzależniać siÄ™ od technologii, aby zaspokoić swoje potrzeby rozrywki i relaksu. Technologia daje im możliwość wyboru spoÅ›ród wielu gier, filmów, muzyki czy książek.
  • Pracoholizm. Osoby, które sÄ… nadmiernie zaangażowane w swojÄ… pracÄ™ lub naukÄ™, mogÄ… uzależniać siÄ™ od technologii, aby znaleźć równowagÄ™ i odpoczynek. Technologia daje im możliwość oderwania siÄ™ od stresu i napiÄ™cia oraz nagradzania siÄ™ za swoje wysiÅ‚ki.
  • WpÅ‚yw i naciski rówieÅ›ników. Ludzie, którzy chcÄ… być na bieżąco z trendami i nie chcÄ… być wykluczeni ze swojej grupy spoÅ‚ecznej, mogÄ… uzależniać siÄ™ od technologii, aby dostosować siÄ™ do oczekiwaÅ„ i norm. Technologia daje im możliwość Å›ledzenia tego, co dzieje siÄ™ w Å›wiecie i wÅ›ród znajomych.

Jak walczyć z uzależnieniem od smartfona?

Korzystanie z telefonu może być przyjemne i użyteczne, ale jeÅ›li staje siÄ™ nadmierne i kompulsywne, może mieć negatywne skutki dla naszego zdrowia, relacji i samopoczucia. Jak wiÄ™c odzyskać kontrolÄ™ nad swoim życiem i ograniczyć czas spÄ™dzany przed ekranem? Oto kilka sposobów, które mogÄ… pomóc.

Åšwiadomość problemu. Rozpoznanie, że masz problem z uzależnieniem od telefonu, jest pierwszym krokiem w leczeniu. Sprawdź, ile czasu spÄ™dzasz w telefonie dziennie i tygodniowo, korzystajÄ…c z odpowiedniej aplikacji lub ustawieÅ„ systemowych. Zastanów siÄ™, czy korzystasz z telefonu z konkretnym celem, czy tylko z nudów lub lÄ™ku przed tym, co możesz przegapić. Zauważ, jak czujesz siÄ™ po dÅ‚ugim korzystaniu z telefonu — czy jesteÅ› usatysfakcjonowany, czy raczej zmÄ™czony i rozdrażniony?

Ograniczenie czasu spÄ™dzanego z telefonem. Ustaw sobie limity czasowe, w jakich korzystasz z telefonu i trzymaj siÄ™ ich. Możesz skorzystać z funkcji Higiena cyfrowa w systemie Android lub z aplikacji takich jak Forest — Stay Focused, które pomagajÄ… w monitorowaniu i redukowaniu czasu spÄ™dzanego przed ekranem. WyÅ‚Ä…cz wszystkie niepotrzebne powiadomienia, które tworzÄ… faÅ‚szywe poczucie pilnoÅ›ci i rozpraszajÄ… uwagÄ™. Zostaw telefon w domu lub w innym pomieszczeniu, kiedy idziesz na spacer, do pracy, do Å‚óżka lub na spotkanie ze znajomymi.

ZastÄ…pienie korzystania z telefonu innymi czynnoÅ›ciami. Poszukaj nowych zajęć i hobby, które zajmÄ… ci czas, zamiast korzystania z telefonu. Może to być czytanie książek, uprawianie sportu, medytacja, nauka jÄ™zyków obcych, rysowanie, pisanie, gotowanie lub cokolwiek innego, co sprawia ci radość i satysfakcjÄ™. Znajdź ludzi o podobnych zainteresowaniach i nawiąż z nimi kontakt — nie tylko przez internet, ale także na żywo. PamiÄ™taj, że prawdziwe życie jest ciekawsze niż to wirtualne.

Zobacz jak wielu "zombie" jest wokóÅ‚ ciebie. Spójrz na ludzi wokóÅ‚ siebie — ile z nich idzie po ulicy ze wzrokiem skupionym na ekranie smartfona? Czy chcesz być jednym z nich? Czy nie szkoda ci przegapić tego, co dzieje siÄ™ dookoÅ‚a? Czy nie lepiej podziwiać piÄ™kno natury, uÅ›miechać siÄ™ do przechodniów lub rozmawiać ze znajomymi? Zauważ też, jak wiele osób ma problemy ze wzrokiem lub krÄ™gosÅ‚upem przez nadmierne korzystanie z telefonu. Czy warto narażać swoje zdrowie dla kilku lajków lub memów?

ZmieÅ„ swoje podejÅ›cie. Nie myÅ›l o ograniczaniu korzystania z telefonu jako o odmawianiu sobie przyjemnoÅ›ci. MyÅ›l o tym jako o spÄ™dzaniu wiÄ™cej czasu na swoim życiu. Zamiast oglÄ…dać zdjÄ™cia cudzych podróży czy sukcesów, sam coÅ› przeżyj i osiÄ…gnij. Zamiast Å›ledzić życie innych ludzi, skup siÄ™ na swoim. Zamiast zastÄ™pować prawdziwe emocje emotikonami, poczuj je naprawdÄ™. Zobaczysz, że życie bez smartfona może być równie ciekawe, a nawet bardziej.

Tomasz Sławiński

 

To też Cię zainteresuje

KOMENTARZE (1) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane