Sobota , 05 Październik 2024

Wybór dysku SSD? Co trzeba wiedzieć przed zakupem

   12.06.2019
Dyski SSD na dobre wkroczyły do komputerowego mainstreamu. Coraz szybciej wypierają tradycyjne, talerzowe nośniki HDD i nie ma się czemu dziwić - są od nich zdecydowanie wydajniejsze i mniej podatne na uszkodzenia mechaniczne oraz wszelkie inne czynniki zewnętrzne. Czym się kierować przy zakupie nowego dysku? Oto garść przydatnych informacji.
Modeli dysków SSD jest dużo

Dyski póÅ‚przewodnikowe technicznie sÄ… wielkim przeÅ‚omem wzglÄ™dem tradycyjnych dysków HDD. Te ostatnie sÄ… dyskami mechanicznymi, zbudowanymi z obracajÄ…cych siÄ™ z wielkÄ… prÄ™dkoÅ›ciÄ… talerzy magnetycznych, na których dane zapisuje i odczytuje specjalna ruchoma gÅ‚owica. Każdy taki dysk skÅ‚ada siÄ™ z wielu części (nawet kilkuset), co potencjalnie niesie spore ryzyko uszkodzeÅ„ mechanicznych. Z kolei dyski SSD majÄ… zupeÅ‚nie innÄ… budowÄ™, skÅ‚adajÄ… siÄ™ z póÅ‚przewodników - specjalnych koÅ›ci pamiÄ™ci (dostÄ™pnych jest kilka ich typów, o czym poniżej).

Wielka kariera dysków SSD wynika przede wszystkim z ich szybkoÅ›ci. Wymiana tradycyjnego dysku na dysk SSD nawet na starym komputerze przynosi zazwyczaj kilkukrotny wzrost wydajnoÅ›ci i jest od razu zauważalna przez użytkownika. Z kolei w nowych komputerach stosuje siÄ™ nowe typy dysków SSD posiadajÄ…cych interfejsy zdolne do transmisji danych z prÄ™dkoÅ›ciami nawet kilkanaÅ›cie razy wiÄ™kszymi niż w przypadku tradycyjnych HDD. W minionych latach najwiÄ™kszÄ… barierÄ… przy zakupie dysków póÅ‚przewodnikowych byÅ‚a jednak ich bardzo wysoka cena, co znacznie spowalniaÅ‚o rozwój branży, ale od jakiegoÅ› czasu spadajÄ… ceny pamiÄ™ci a w Å›lad za nimi także i dysków, co znacznie zwiÄ™kszyÅ‚o ich dostÄ™pność i tym samym popyt na rynku.

JeÅ›li już zdecydujesz siÄ™ na zakup dysku SSD, powinieneÅ› wiedzieć kilka podstawowych rzeczy, które sprawiÄ…, że zakupiony sprzÄ™t bÄ™dzie wydajnie wspóÅ‚pracować z obecnie posiadanym lub nowym komputerem. Na co zwrócić najwiÄ™kszÄ… uwagÄ™?

1. Interfejs dysku

Obecnie w sprzedaży sÄ… dyski w 3 gÅ‚ównych formatach - SATA, M.2 oraz PCI Express. Tu wybór modelu zależy od możliwoÅ›ci komputera i twoich zasobów finansowych. NajtaÅ„sze sÄ… dyski z interfejsem SATA, które można podÅ‚Ä…czyć do wiÄ™kszoÅ›ci używanych komputerów - i choć sÄ… to najwolniejsze dyski SSD, zapewniÄ… wzrost wydajnoÅ›ci operacji na plikach (a wiÄ™c i caÅ‚ego komputera) o okoÅ‚o 3-4 razy (przesyÅ‚ do ok. 500 MB/s, przy tradycyjnym HDD osiÄ…gajÄ…cym zaledwie 150 MB/s).

Nieco droższe (choć pojawiajÄ… siÄ™ już modele w cenach zbliżonych do SATA) sÄ… dyski w formacie M.2. Jest to nowy interfejs przesyÅ‚u danych, gniazda tego typu znajdujÄ… siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie na w miarÄ™ nowych pÅ‚ytach gÅ‚ównych i pozwalajÄ… na komunikacjÄ™ zarówno w ramach magistrali SATA jak i PCI Express (NVMe). JeÅ›li masz zamiar rozbudowywać już dziaÅ‚ajÄ…cy komputer, koniecznie należy sprawdzić przed zakupem, czy w ogóle on ten typ zÅ‚Ä…cza posiada. ZaletÄ… tego interfejsu jest to, że - dyski M.2 sÄ… bardzo maÅ‚e, podÅ‚Ä…cza siÄ™ je niemal tak samo jak pamięć RAM, do dedykowanego gniazda na pÅ‚ycie gÅ‚ównej, przez co nie wymagajÄ… żadnych dodatkowych kabli i nie zajmujÄ… miejsca w obudowie. MożliwoÅ›ci transferu sÄ… tu ogromne - do 3500-4000 MB/s, jednak zależy to od samego dysku. NajtaÅ„sze dyski M.2 bÄ™dÄ… miaÅ‚y transfery identyczne jak magazyny SATA. Obecnie przy nowych komputerach jest to najbardziej optymalny wybór.

Stosunkowo najmniej popularne wÅ›ród dysków konsumenckich sÄ… dyski z klasycznym zÅ‚Ä…czem PCI Express. Wynika to gÅ‚ównie z tego, że w tym obszarze dostÄ™pne sÄ… gÅ‚ównie bardzo drogie, profesjonalne dyski do wysokospecjalistycznych zastosowaÅ„. Dyski takie wyglÄ…dajÄ… jak typowe karty rozszerzeÅ„ do komputera i wpina siÄ™ je w znajdujÄ…ce siÄ™ na pÅ‚ycie gÅ‚ównej klasyczne gniazda PCI Express. Można też kupić specjalne karty rozszerzeÅ„ PCI Express, które majÄ… wbudowane sloty M.2 NVMe, co pozwala na budowÄ™ superwydajnych macierzy zÅ‚ożonych z kilku dysków.

2. Budowa dysku SSD

Jest to ważny element, jednakże jest on pomijany zarówno przez sprzedawców, jak i czÄ™sto nawet samych producentów, którzy informacjÄ™ tÄ… chowajÄ… do szczegóÅ‚owych specyfikacji technicznych, a te czyta niewiele osób. Generalnie wszystkie dyski SSD majÄ… bardzo zbliżonÄ… budowÄ™ - jednak różniÄ… siÄ™ pewnymi szczegóÅ‚ami, które w bardzo dużym stopniu wpÅ‚ywajÄ… na ich wytrzymaÅ‚ość i niezawodność.

W tym momencie na rynku dostÄ™pne sÄ… w zasadzie dyski pracujÄ…ce w oparciu o 4 typy pamiÄ™ci - SLC, MLC, TLC i QLC. Oznaczenia te różnicujÄ… bardzo ważny parametr - a mianowicie to, jak dużo danych można zapisać w jednej komórce dysku. To ważne, bo w odróżnieniu od starych dysków talerzowych, które ograniczaÅ‚a jedynie ich fizyczna spójność, tu każda komórka ma swój limit zapisu, po przekroczeniu którego stanie siÄ™ po prostu bezużyteczna.

Najlepsze pod tym wzglÄ™dem sÄ… dyski oparte na pamiÄ™ciach SLC, gdzie każda komórka ma limit żywotnoÅ›ci wynoszÄ…cy ok. 100 000 cykli kasowania i zapisu, ale już np. najpopularniejsze (bo przystÄ™pne cenowo) obecnie pamiÄ™ci TLC majÄ… limit w granicach zaledwie 500-3000 cykli. Wszystko to prowadzi do jeszcze jednego, pokazywanego przez producentów dysku wskaźnika, jakim jest TBW.

3. TBW (Total Bytes Written)

Parametr ten pokazuje, ile danych bÄ™dzie można zapisać na dysku SSD zanim wyczerpiÄ… siÄ™ limity cykli tylu komórek, że dysk ten nie bÄ™dzie już w stanie dalej funkcjonować.

Generalnie w obecnie dostępnych w sklepach tanich dyskach opartych o kości TLC, TBW wynosi ok. 150-200 (chociaż oczywiście są wyjątki). Oznacza to, że jeśli kupisz dysk o pojemności 250 GB, będzie można go w całości zapisać ok. 600-800 razy. Po tym czasie po prostu przestanie działać.

Producenci bardzo często podają że ich sprzęt otrzymuje 5-letnią gwarancję, co wygląda niezwykle atrakcyjnie, ale należy pamiętać, że nie dotyczy to limitu TBW. Po jego wyczerpaniu dysk po prostu przestanie działać a gwarancja tego nie obejmuje.

Przy okazji warto wspomnieć, że producenci dysków stosujÄ… różne sztuczki by wydÅ‚użyć ich żywotność. Np. faktyczna pojemność dysku jest czÄ™sto wiÄ™ksza niż ta deklarowana na opakowaniu, gdyż dysk posiada niejako "zapasowe" komórki, które w miarÄ™ zużywania siÄ™ pozostaÅ‚ych zaczynajÄ… odgrywać rolÄ™ ich zamienników. Wszystko jest oczywiÅ›cie w peÅ‚ni zautomatyzowane.

Producenci dysków deklarujÄ…, że zwykÅ‚y użytkownik komputera jest w stanie zapisać normalnie użytkujÄ…c urzÄ…dzenie zaledwie kilka TB rocznie, co przynajmniej teoretycznie przekÅ‚adaÅ‚oby siÄ™ na kilkunastoletniÄ… żywotność. Niestety jest to sprawa bardzo indywidualna i warto mieć Å›wiadomość istnienia ograniczeÅ„. Ale warto też wiedzieć, że zazwyczaj wytwórcy dysków dostarczajÄ… też do pobrania oprogramowanie, które pozwala sprawdzić, jaki jest stan "zużycia" dysku i kontrolować na bieżąco jego parametry. Korzystanie z takiego oprogramowania pozwoli uniknąć przykrych niespodzianek.

Zakup SSD to dobra inwestycja

Zakup dysku SSD do używanego w domu komputera stacjonarnego czy laptopa jest zawsze dobrym rozwiÄ…zaniem. Przede wszystkim przyniesie ogólny wzrost wydajnoÅ›ci sprzÄ™tu, zauważalny już w trakcie instalacji systemu operacyjnego, który ulegnie znacznemu skróceniu. Później, w czasie codziennego użytkowania komputer bÄ™dzie po prostu dużo szybszy niż wczeÅ›niej. Warto jednak pamiÄ™tać, że warunkiem uzyskania odczuwalnej poprawy wydajnoÅ›ci jest przeniesienie systemu operacyjnego (czyli najczęściej instalacja od nowa) na nowy dysk.

W przypadku nowych komputerów zakup dysku SSD to już wÅ‚aÅ›ciwie konieczność - chociażby w sytuacji, gdy chcesz uzyskać zadowalajÄ…cÄ… wydajność najnowszych gier wideo. Dysk póÅ‚przewodnikowy wyraźnie skróci czasy Å‚adowania nowych plansz i lokacji, sprawi, że caÅ‚a gra bÄ™dzie mieć mniej zacięć.

Przy zakupie nowego komputera warto rozważyć kombinacjÄ™ 2 dysków: jeden mniejszy SSD sÅ‚użący jako miejsce na instalacjÄ™ systemu operacyjnego i najbardziej wymagajÄ…cych programów oraz gier, natomiast drugi znacznie wiÄ™kszy dysk HDD jako magazyn na pliki, zdjÄ™cia, filmy itp. Ma to sens, gdyż duże dyski HDD sÄ… znacznie taÅ„sze od najbardziej pojemnych dysków SSD, a do przechowywania sporadycznie używanych materiaÅ‚ów w zupeÅ‚noÅ›ci wystarczÄ…. Zakup bardzo dużego dysku SSD to ciÄ…gle wydatek ogromny, rzÄ™du kilku tysiÄ™cy zÅ‚otych.

Tomasz Sławiński

To też Cię zainteresuje

KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane