Pralka wydaje dziwne dźwięki? Sprawdź, co się dzieje, zanim nastąpi poważna awaria

Każda pralka wydaje dźwięki – ale nie każde z nich są normalne.
Szumy, kliknięcia czy krótki odgłos pompy przy odpompowywaniu wody to standard. Jeśli jednak podczas prania zaczynacie słyszeć głośne stukanie, metaliczne zgrzyty, nietypowe wibracje albo coś przypominającego tarcie, to znak, że warto zareagować.

Wielu użytkowników ignoruje te objawy, licząc, że „przejdzie samo”, albo od razu dzwoni po serwis. Tymczasem część usterek można łatwo zdiagnozować i usunąć samodzielnie, oszczędzając nie tylko pieniądze, ale i czas.

W tym poradniku przyjrzymy się najczęstszym przyczynom niepokojących odgłosów w pralce i pokażemy, co można sprawdzić samodzielnie – bez narzędzi, wiedzy technicznej i ryzyka uszkodzenia sprzętu. Dowiecie się też, które symptomy powinny skłonić was do przerwania cyklu i wezwania fachowca, zanim drobna usterka przerodzi się w poważną awarię.

Kiedy dźwięki są normalne – a kiedy powinny niepokoić?

Pralka nigdy nie pracuje całkowicie bezgłośnie. Szmer nalewającej się wody, odgłos obrotów bębna, delikatne buczenie pompy odpływowej czy kliknięcia zaworów to naturalna część cyklu prania. Jeśli jednak dźwięk staje się nowy, nagły lub znacznie głośniejszy niż zwykle, to warto się zatrzymać i przyjrzeć sytuacji.

Niepokój powinny wzbudzić:

• nagłe metaliczne stukanie lub grzechotanie – szczególnie przy wirowaniu,
• przerywane buczenie, jakby coś blokowało silnik lub pompę,
• szuranie, zgrzytanie, terkotanie – mogące świadczyć o ciałach obcych między bębnem a obudową,
• silne wibracje lub „skakanie” pralki po podłodze, mimo że wcześniej działała stabilnie.

Zadajcie sobie też kilka pytań pomocniczych:

• Czy dźwięk występuje zawsze, czy tylko w jednym programie?
• Czy pojawia się na początku cyklu, w trakcie prania, czy dopiero przy wirowaniu?
• Czy coś ostatnio zmieniliście? (np. ustawienie pralki, typ wsadu, program, lokalizacja urządzenia)

Wczesna reakcja na nietypowe dźwięki często pozwala zapobiec poważniejszym usterkom. Nawet jeśli ostatecznie zdecydujecie się wezwać serwis, trafna wstępna diagnoza pozwoli skrócić czas i koszt naprawy.

Najczęstsze przyczyny hałasu i jak je sprawdzić samodzielnie

Większość podejrzanych dźwięków w pralce da się powiązać z konkretnymi i stosunkowo prostymi do zidentyfikowania przyczynami. Zanim wezwiecie serwis, warto sprawdzić kilka rzeczy, które można bezpiecznie i szybko wykonać samodzielnie.

Obcy przedmiot w bębnie lub filtrze pompy

Jeśli słyszycie metaliczne stukanie, szczególnie przy obracaniu się bębna, możliwe, że w środku znalazła się moneta, spinacz, fiszbina z biustonosza albo guziki.
– Zajrzyjcie do wnętrza bębna i poruszcie nim ręcznie.
– Sprawdźcie filtr pompy odpływowej – zazwyczaj znajduje się z przodu pralki, na dole, za klapką.
– Pamiętajcie o podstawce lub misce – po otwarciu filtra może wypłynąć trochę wody.

Zużyte lub poluzowane łożyska bębna

Charakterystyczny dźwięk to głośne zgrzytanie lub dudnienie przy wirowaniu, które z czasem staje się coraz bardziej wyraźne.
– Zatrzymajcie pralkę i poruszcie bębnem ręką w górę i w dół – jeśli wyczuwalny jest luz, to znak, że łożyska są zużyte.
– Taką usterkę najlepiej naprawić możliwie szybko – jazda „na zużytych łożyskach” może uszkodzić wał lub bęben.

Śruby transportowe w nowej pralce

Jeśli pralka została niedawno kupiona i hałasuje przy pierwszym uruchomieniu, możliwe, że nie zostały usunięte śruby transportowe.
– Objawy to głośne uderzenia, podskakiwanie pralki i brak amortyzacji podczas wirowania.
– Sprawdźcie tył pralki – w instrukcji zawsze znajduje się informacja, ile śrub należy usunąć i gdzie się znajdują.

Niewypoziomowanie urządzenia

Nierówna podłoga, niewyregulowane nóżki czy przesunięcie urządzenia mogą powodować intensywne drgania, hałas i nawet „przemieszczanie się” pralki po łazience.
– Sprawdźcie poziom za pomocą poziomicy lub aplikacji mobilnej (jeśli telefon ma żyroskop).
– Wyregulujcie nóżki, aż urządzenie stanie stabilnie i nie będzie się bujać.

Źle rozłożone pranie

Jedna ciężka rzecz (np. dywanik, kurtka, kilka ręczników) może sprawić, że bęben przechyla się i wybija rytm.
– Jeśli dźwięk pojawia się tylko podczas wirowania, przerwijcie cykl (nie zapominając o spuście wody), otwórzcie pralkę i rozłóżcie pranie równomiernie.

Większość z tych przyczyn nie wymaga żadnych specjalnych narzędzi ani wiedzy technicznej. Wystarczy kilka minut uwagi, by samodzielnie zdiagnozować problem i często go rozwiązać.

Jakie dźwięki oznaczają poważniejszą awarię?

Niektóre odgłosy, choć pozornie podobne do tych opisanych wcześniej, mogą wskazywać na poważniejszy problem mechaniczny lub zużycie elementów wymagających fachowej naprawy. W takich sytuacjach samodzielne działanie może być nieskuteczne, a nawet ryzykowne.

Piszczenie, świszczenie lub tarcie podczas wirowania

To objaw typowy dla poluzowanego lub zużytego paska napędowego, który napędza bęben. Może się też wiązać z problemem w obrębie silnika.
Jeśli pralka nie osiąga pełnych obrotów lub w ogóle nie wiruje – to sygnał, że mechanizm wymaga przeglądu lub wymiany części.

Głośne stuki przy wirowaniu, jakby coś uderzało o obudowę

To często oznaka uszkodzonej lub oderwanej przeciwwagi, która stabilizuje urządzenie podczas obrotów.
Zignorowanie tego problemu może doprowadzić do uszkodzenia bębna, zawieszenia lub nawet obudowy.

Szuranie lub „dziwny rezonans” przy lekkim załadunku

To może być sygnał, że amortyzatory są zużyte albo sprężyny zawieszenia nie trzymają już bębna w ryzach.
W efekcie bęben może uderzać o ścianki, a pralka wpadać w nadmierne wibracje nawet przy niewielkim wsadzie.

Nagłe buczenie po włączeniu cyklu i brak reakcji.

To może świadczyć o zablokowanej pompie odpływowej lub awarii elektrozaworu. Jeśli pralka nie pobiera ani nie odprowadza wody i jedynie buczy – należy natychmiast ją wyłączyć i sprawdzić filtr.

Stały dźwięk „tarcia metalu o metal”

To z kolei najczęściej oznaka zaawansowanego zużycia łożysk, a ignorowanie tego stanu może doprowadzić do poważnej awarii bębna i wału.

W przypadku takich objawów najlepiej wyłączyć urządzenie, odłączyć je od zasilania i nie kontynuować cyklu, dopóki problem nie zostanie zidentyfikowany.
Wczesne rozpoznanie objawów może znacząco obniżyć koszt naprawy – ale brak reakcji może skończyć się uszkodzeniem całej pralki.

Przyczyn tego, że pralka wydaje dziwne odgłosy może być wiele. Tylko niewielka część wymaga serwisowania. Fot. HotGear

Co można naprawić samodzielnie – a czego lepiej nie ruszać?

Wiele drobnych problemów z hałasem i wibracjami da się rozwiązać bez pomocy serwisu – wystarczy chwila czasu, minimum ostrożności i podstawowa wiedza. Trzeba jednak wiedzieć, gdzie kończy się bezpieczna interwencja, a zaczyna ryzyko uszkodzenia sprzętu lub utraty gwarancji.

Możesz bezpiecznie zrobić samodzielnie:

– oczyścić filtr pompy odpływowej – wystarczy otworzyć klapkę z przodu i wyjąć korek (pamiętając o podstawce na wodę),
– sprawdzić wnętrze bębna – czy nic nie wpadło między bęben a obudowę (np. moneta, spinacz, klucz),
– wypoziomować pralkę – regulując nóżki za pomocą klucza lub ręcznie,
– usunąć śruby transportowe – jeśli urządzenie jest nowe i hałasuje od pierwszego uruchomienia,
– równomiernie rozłożyć pranie – zwłaszcza duże, ciężkie rzeczy.

Czego lepiej nie robić na własną rękę:

– nie rozkręcajcie obudowy ani nie odpinajcie przewodów – to nie tylko ryzyko uszkodzenia elementów, ale też utraty gwarancji,
– nie próbujcie samodzielnie wymieniać łożysk, przeciwwagi czy amortyzatorów, jeśli nie macie doświadczenia i narzędzi – to czynności wymagające precyzji i wiedzy technicznej,
– nie wlewajcie do bębna żadnych oczyszczających „środków domowych” typu ocet – mogą zaszkodzić uszczelkom lub silnikowi.

W razie wątpliwości zawsze warto sprawdzić instrukcję obsługi – wiele marek publikuje ją online. Dobrym pomysłem jest też obejrzenie krótkiego filmu instruktażowego, zanim zdecydujecie się na naprawę samodzielnie. Czasami nawet prosty problem może wyglądać groźnie – i odwrotnie.

Zasada jest prosta: jeśli nie trzeba odkręcać obudowy ani używać narzędzi – prawdopodobnie możecie to zrobić sami. Jeśli wymaga to ingerencji w mechanikę urządzenia – lepiej zlecić to profesjonaliście.

Jak dbać o pralkę, by zapobiegać przyszłym usterkom?

Większości problemów z głośną pracą pralki można uniknąć, jeśli regularnie stosujemy kilka prostych zasad konserwacji i dbania o urządzenie. To nie tylko sposób na dłuższą żywotność sprzętu, ale też na cichszą, bardziej stabilną i energooszczędną pracę.

Czyść filtr regularnie – to podstawowa czynność, która zapobiega przegrzewaniu się pompy i awariom odpływu. Wystarczy raz na miesiąc (lub po każdym „podejrzanym” praniu) odkręcić filtr i usunąć zanieczyszczenia.
Wycieraj uszczelkę wokół drzwi, gdzie gromadzą się włókna, piasek i wilgoć – mogą z czasem powodować nieprzyjemne zapachy i ograniczać szczelność.

Raz na kilka tygodni włącz program czyszczący bęben – większość pralek ma go wbudowanego. Jeśli nie, wystarczy pusty cykl z gorącą wodą i specjalnym środkiem do czyszczenia (lub tabletką do zmywarki). To usuwa kamień, osady i bakterie.

Nie przeciążaj pralki – przepełniony bęben szybciej zużywa łożyska, pogarsza rozkład ciężaru i zwiększa ryzyko hałasu podczas wirowania. Pranie powinno wypełniać bęben maksymalnie w 3/4 objętości.

Unikaj prania rzeczy z metalowymi elementami luzem – zamki błyskawiczne, fiszbiny i sprzączki mogą uszkodzić bęben lub przedostać się między jego elementy. Używaj specjalnych siatek lub pokrowców.

Zadbaj również o stabilne ustawienie pralki – nawet jeśli z czasem się przesunie, warto raz na kilka miesięcy sprawdzić poziom i w razie potrzeby skorygować. To zapobiega nadmiernym wibracjom i rozluźnianiu podzespołów.

Dbanie o pralkę to nie tylko estetyka – to codzienne działanie, które zmniejsza ryzyko awarii i wydłuża życie urządzenia nawet o kilka lat. Warto, bo to inwestycja, która szybko się zwraca.

Podsumowanie

Głośna praca pralki to jeden z najczęstszych sygnałów, że coś wymaga naszej uwagi – ale nie zawsze oznacza awarię, która wymaga kosztownej interwencji serwisanta. Często przyczyną są drobne zaniedbania: moneta w bębnie, zatkany filtr, źle ustawione nóżki albo nierównomiernie rozłożone pranie.

Im szybciej zareagujecie, tym większa szansa, że uda się rozwiązać problem szybko i bezboleśnie.
Zignorowanie nietypowych odgłosów może skończyć się zużyciem łożysk, uszkodzeniem silnika lub pęknięciem bębna – a wtedy koszt naprawy przekroczy wartość sprzętu.

Dlatego warto znać najczęstsze objawy, ich przyczyny i sposoby reakcji, które można bezpiecznie wdrożyć samodzielnie. Równocześnie dobrze wiedzieć, kiedy odpuścić i sięgnąć po pomoc fachowca.

Pamiętajcie: regularna konserwacja pralki, uważność i szybka reakcja to najlepszy sposób na cichą, sprawną i bezawaryjną pracę na lata.

Tomasz Sławiński