Niedziela , 25 Maj 2025

Jak dobrze ustawić lodówkę i zamrażarkę, żeby zużywały mniej prądu i działały efektywniej? Poradnik

   21.05.2025
Lodówka działa bez przerwy, ale rzadko kiedy zastanawiamy się, czy korzystamy z niej optymalnie. Tymczasem niewłaściwe ustawienie urządzenia i kilka codziennych nawyków mogą sprawić, że zużywa ono znacznie więcej prądu, niż powinno – a to oznacza wyższe rachunki i szybsze zużycie podzespołów. W tym poradniku pokazujemy, jak odpowiednio ustawić i użytkować lodówkę oraz zamrażarkę, by nie tylko działały efektywnie, ale również zużywały mniej energii – bez rezygnowania z komfortu. Proste zmiany, które możecie wprowadzić od razu, przyniosą realne korzyści i oszczędności w portfelu.
Lodówka to jedno z tych urządzeń, które zużywają w domu najwięcej prądu. Jak ją ustawić optymalnie? Fot. HotGear

Lodówka to jedno z niewielu urzÄ…dzeÅ„, które pracujÄ… nieprzerwanie przez całą dobÄ™ – przez caÅ‚y rok. Choć wydaje siÄ™, że nie da siÄ™ jej „źle używać”, to w rzeczywistoÅ›ci niewÅ‚aÅ›ciwe ustawienie, zÅ‚a lokalizacja i codzienne nawyki mogÄ… znaczÄ…co wpÅ‚ywać na zużycie prÄ…du i efektywność chÅ‚odzenia.

W dobie rosnÄ…cych kosztów energii nawet kilkunastoprocentowa różnica w zużyciu ma realne znaczenie. A przecież wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, że wystarczy kilka prostych dziaÅ‚aÅ„, by lodówka pracowaÅ‚a wydajniej, ciszej i taniej – bez koniecznoÅ›ci wymiany na nowy model.

W tym artykule pokażemy, jak prawidÅ‚owo ustawić lodówkÄ™ i zamrażarkÄ™, jakie temperatury sÄ… optymalne, jak rozmieÅ›cić produkty w Å›rodku oraz jak dbać o sprzÄ™t, by sÅ‚użyÅ‚ dÅ‚użej i zużywaÅ‚ mniej energii. Te wskazówki przydadzÄ… siÄ™ zarówno wÅ‚aÅ›cicielom nowych, jak i kilkuletnich urzÄ…dzeÅ„ – bo w każdym przypadku można poprawić efektywność i obniżyć rachunki.

Gdzie postawić lodówkÄ™ i zamrażarkÄ™, by dziaÅ‚aÅ‚y najwydajniej?

Miejsce, w którym stoi lodówka, ma kluczowe znaczenie dla jej efektywnoÅ›ci energetycznej. Nawet najnowszy model zużyje wiÄ™cej prÄ…du, jeÅ›li bÄ™dzie ustawiony zbyt blisko źródeÅ‚ ciepÅ‚a albo w miejscu, gdzie nie ma odpowiedniej wentylacji.

NajczÄ™stszy błąd to ustawienie lodówki tuż obok piekarnika, grzejnika lub w bezpoÅ›rednim nasÅ‚onecznieniu. CiepÅ‚o emitowane przez inne urzÄ…dzenia lub promienie sÅ‚oneczne sprawiajÄ…, że sprężarka musi pracować dÅ‚użej, by utrzymać zadanÄ… temperaturÄ™ – a to przekÅ‚ada siÄ™ na wiÄ™ksze zużycie prÄ…du i szybsze zużycie mechanizmów chÅ‚odzÄ…cych.

Równie ważne sÄ… odstÄ™py od Å›cian i mebli. Lodówka (szczególnie wolnostojÄ…ca) potrzebuje przestrzeni, by oddawać ciepÅ‚o. Zaleca siÄ™, by pozostawić co najmniej 5 cm z każdej strony oraz z tyÅ‚u urzÄ…dzenia. DóÅ‚ lodówki także powinien być odsÅ‚oniÄ™ty, jeÅ›li znajdujÄ… siÄ™ tam kratki wentylacyjne.

W przypadku modeli do zabudowy należy bezwzglÄ™dnie stosować siÄ™ do wytycznych producenta dotyczÄ…cych wentylacji wewnÄ…trz mebli – brak cyrkulacji powietrza może prowadzić do przegrzewania siÄ™ silnika, co znaczÄ…co obniża jego żywotność i skuteczność chÅ‚odzenia.

DobrÄ… praktykÄ… jest też ustawienie lodówki na równej, stabilnej powierzchni i wypoziomowanie jej za pomocÄ… nóżek, tak aby drzwi domykaÅ‚y siÄ™ samoczynnie i bez oporu. Niewypoziomowana lodówka może nie tylko domykać siÄ™ źle, ale też pracować gÅ‚oÅ›niej i mniej efektywnie.

JeÅ›li chcecie, by wasza lodówka lub zamrażarka dziaÅ‚aÅ‚y tak, jak powinny – zacznijcie od miejsca, w którym stojÄ…. To prosty krok, który czÄ™sto wystarcza, by urzÄ…dzenie od razu zużywaÅ‚o zauważalnie mniej prÄ…du.

Jak ustawić temperaturę, by nie marnować energii?

Wielu użytkowników zostawia ustawienia fabryczne lub intuicyjnie „ustawia na chÅ‚odniej”, nie zdajÄ…c sobie sprawy, że zbyt niska temperatura nie tylko zużywa wiÄ™cej prÄ…du, ale też może negatywnie wpÅ‚ywać na żywność. Co wiÄ™cej, w wielu modelach skala od 1 do 5 wcale nie odpowiada dokÅ‚adnym wartoÅ›ciom w stopniach Celsjusza.

Optymalne temperatury, które zapewniajÄ… równowagÄ™ miÄ™dzy bezpieczeÅ„stwem żywnoÅ›ci a oszczÄ™dnoÅ›ciÄ… energii, to:
okoÅ‚o 4–5°C w lodówce i –18°C w zamrażarce.

Każdy dodatkowy stopieÅ„ chÅ‚odzenia oznacza, że sprężarka bÄ™dzie musiaÅ‚a pracować intensywniej – zmiana temperatury w lodówce z 4 na 5°C może zwiÄ™kszyć zużycie energii nawet o kilkanaÅ›cie procent, bez wyraźnych korzyÅ›ci dla Å›wieżoÅ›ci produktów.

Warto też pamiÄ™tać, że duża część nowoczesnych lodówek umożliwia dokÅ‚adne ustawienie temperatury cyfrowo. JeÅ›li wasz model ma tylko skalÄ™ (np. 1–5), najlepiej umieÅ›cić w Å›rodku niewielki termometr chÅ‚odniczy – pozwoli on realnie ocenić warunki panujÄ…ce w urzÄ…dzeniu.

Przydatne funkcje to także:

  • tryb wakacyjny – utrzymuje wyższÄ… temperaturÄ™ w pustej lodówce, gdy jesteÅ›cie poza domem, oszczÄ™dzajÄ…c energiÄ™,
  • superchÅ‚odzenie lub superszybkie mrożenie – tymczasowo obniżajÄ… temperaturÄ™, by szybko schÅ‚odzić nowo wÅ‚ożone produkty, a potem wracajÄ… do standardowego poziomu.

Kluczowe jest jednak, by nie traktować ekstremalnego chÅ‚odzenia jako domyÅ›lnego ustawienia – zamiast chronić żywność, może to jÄ… przemrozić lub przyspieszyć wysychanie. Dobrze ustawiona temperatura to taka, która utrzymuje Å›wieżość, ale nie marnuje prÄ…du.

Jak rozmieÅ›cić produkty, by chÅ‚odzenie byÅ‚o równomierne?

Sama temperatura to nie wszystko – nawet idealnie ustawiona lodówka nie zadziaÅ‚a efektywnie, jeÅ›li wewnÄ…trz panuje chaos. NiewÅ‚aÅ›ciwe rozmieszczenie żywnoÅ›ci może blokować przepÅ‚yw powietrza, przeciążać strefy chÅ‚odzenia i sprawiać, że niektóre produkty bÄ™dÄ… siÄ™ szybciej psuÅ‚y, a urzÄ…dzenie bÄ™dzie musiaÅ‚o pracować intensywniej.

Podstawowa zasada brzmi: nie przeÅ‚adowujemy chÅ‚odziarki. Nadmiar produktów, Å›ciÅ›niÄ™tych na póÅ‚kach, ogranicza cyrkulacjÄ™ zimnego powietrza. Lodówka musi wtedy dziaÅ‚ać dÅ‚użej, by schÅ‚odzić wszystko równomiernie – co oznacza wyższe zużycie energii i wiÄ™ksze ryzyko nierównomiernego chÅ‚odzenia.

Zadbajcie też o to, by nie zasÅ‚aniać otworów wentylacyjnych i czujników temperatury, które w wielu modelach znajdujÄ… siÄ™ na tylnej Å›ciance. Blokowanie ich – np. kartonem mleka czy miskÄ… z zupÄ… – może sprawić, że lodówka bÄ™dzie błędnie odczytywać temperaturÄ™ i pracować nieefektywnie.

Ważne jest również to, co i gdzie przechowujecie. Niektóre strefy chÅ‚odzÄ… mocniej niż inne, dlatego warto przestrzegać prostych zasad:

  • górna póÅ‚ka – produkty gotowe do spożycia (np. jogurty, dżemy, resztki obiadu),
  • Å›rodkowa póÅ‚ka – nabiaÅ‚, otwarte produkty, wÄ™dliny,
  • dolna póÅ‚ka – surowe miÄ™so i ryby (najchÅ‚odniejsza część lodówki),
  • szuflady – warzywa i owoce, najlepiej oddzielone od siebie,
  • drzwi – jajka, napoje, sosy (tu temperatura jest najwyższa i najmniej stabilna).

Nie wkÅ‚adajcie do lodówki gorÄ…cych potraw – ich temperatura podnosi poziom ciepÅ‚a w komorze i zmusza sprężarkÄ™ do intensywnej pracy. Najpierw wystudźcie je do temperatury pokojowej.

DziÄ™ki rozsÄ…dnemu rozmieszczeniu żywnoÅ›ci lodówka zużywa mniej energii, dziaÅ‚a ciszej i zapewnia lepsze warunki przechowywania – a to przekÅ‚ada siÄ™ zarówno na niższe rachunki, jak i mniejsze marnowanie jedzenia.

Optymalizacja lodówki
By zapewnić prawidÅ‚owe dziaÅ‚anie lodówki trzeba pamiÄ™tać o kilku kwestiach. Fot. HotGear

Kiedy i jak rozmrażać zamrażarkę, by działała efektywnie?

Nawet jeÅ›li wasza zamrażarka „dziaÅ‚a jak należy”, to z czasem może zacząć zużywać wiÄ™cej energii niż powinna – tylko dlatego, że pokrywa siÄ™ lodem. Wystarczy cienka warstwa szronu, by izolować Å›cianki chÅ‚odzÄ…ce, utrudniać wymianÄ™ ciepÅ‚a i zmuszać urzÄ…dzenie do dÅ‚uższej pracy.

JeÅ›li posiadacie model bez systemu No Frost, rozmrażanie należy przeprowadzać regularnie – Å›rednio co 3–6 miesiÄ™cy, albo zawsze wtedy, gdy warstwa lodu przekroczy 5 mm. DÅ‚uższe zwlekanie oznacza nie tylko wzrost zużycia prÄ…du, ale też coraz mniej miejsca na produkty i ryzyko trudnoÅ›ci z zamkniÄ™ciem drzwi.

W modelach z systemem No Frost lód nie osadza siÄ™ na Å›ciankach, ale warto mimo wszystko raz na jakiÅ› czas skontrolować stan wentylatorów i uszczelek, bo nawet częściowe zablokowanie obiegu powietrza może obniżać efektywność chÅ‚odzenia.

Podczas rozmrażania warto:

  • wyłączyć urzÄ…dzenie z prÄ…du,
  • zabezpieczyć produkty w torbie termicznej,
  • umieÅ›cić naczynia i rÄ™czniki pod drzwiami, by zebrać wodÄ™,
  • nie przyspieszać procesu suszarkÄ… ani gorÄ…cÄ… wodÄ… – może to uszkodzić wnÄ™trze komory.

Po rozmrożeniu dobrze jest wyczyÅ›cić Å›cianki roztworem z sody oczyszczonej – pomoże to pozbyć siÄ™ zapachów i dziaÅ‚a antybakteryjnie. NastÄ™pnie należy dokÅ‚adnie wysuszyć wnÄ™trze, podłączyć urzÄ…dzenie ponownie i odczekać aż osiÄ…gnie odpowiedniÄ… temperaturÄ™ przed ponownym zaÅ‚adunkiem.

Regularne rozmrażanie i czyszczenie to prosty sposób, by utrzymać zamrażarkÄ™ w dobrej kondycji i nie przepÅ‚acać za jej pracÄ™ – a przy okazji zadbać o Å›wieżość przechowywanej żywnoÅ›ci.

Co jeszcze wpÅ‚ywa na zużycie energii – a czÄ™sto o tym zapominamy?

Nawet jeÅ›li lodówka stoi w odpowiednim miejscu, ma dobrÄ… temperaturÄ™ i nie jest przeÅ‚adowana, może nadal zużywać wiÄ™cej prÄ…du niż wynika to ze specyfikacji. Powód? Detale, o których Å‚atwo zapomnieć, a które majÄ… realny wpÅ‚yw na efektywność dziaÅ‚ania.

Jednym z najczÄ™stszych „niewidzialnych” problemów sÄ… nieszczelne drzwi. JeÅ›li uszczelki sÄ… zużyte, skruszaÅ‚e, zabrudzone lub zwyczajnie siÄ™ rozciÄ…gnęły, zimne powietrze ucieka z wnÄ™trza urzÄ…dzenia – a sprężarka musi pracować dÅ‚użej, by utrzymać prawidÅ‚owÄ… temperaturÄ™. To oznacza wyższe zużycie energii i wiÄ™ksze ryzyko przegrzania podzespoÅ‚ów. Warto raz na jakiÅ› czas przeprowadzić prosty test: zamknąć lodówkÄ™ na kartkÄ™ papieru i sprawdzić, czy można jÄ… Å‚atwo wysunąć. JeÅ›li tak – uszczelka wymaga wymiany.

Kolejnym aspektem jest czystość tylnej części urzÄ…dzenia, zwÅ‚aszcza jeÅ›li posiadacie lodówkÄ™ z klasycznym radiatorem (tzw. kratkÄ… kondensacyjnÄ…). ZbierajÄ…cy siÄ™ kurz i tÅ‚uszcz na kratkach znacznie utrudniajÄ… odprowadzanie ciepÅ‚a. Wystarczy odkurzyć je co kilka miesiÄ™cy – zajmuje to chwilÄ™, a może wyraźnie obniżyć pobór prÄ…du.

Duży wpÅ‚yw ma też czÄ™stotliwość otwierania drzwi, zwÅ‚aszcza latem. Za każdym razem, gdy otwieracie lodówkÄ™, wpuszczacie ciepÅ‚e powietrze do Å›rodka. Jeżeli robicie to czÄ™sto, urzÄ…dzenie praktycznie non stop pracuje na najwyższych obrotach. Dlatego warto ograniczyć niepotrzebne otwieranie.

Wreszcie – niewypoziomowane urzÄ…dzenie może powodować problemy z domykaniem drzwi, drgania i gÅ‚oÅ›niejszÄ… pracÄ™. Z czasem wpÅ‚ywa to nie tylko na komfort użytkowania, ale i na trwaÅ‚ość mechanicznych elementów, jak zawiasy czy kompresor.

PodsumowujÄ…c: oszczÄ™dzanie energii to nie tylko ustawienia, ale i nawyki. Regularna konserwacja, czystość i kontrola podstawowych elementów mogÄ… sprawić, że wasza lodówka i zamrażarka bÄ™dÄ… dziaÅ‚ać ciszej, dÅ‚użej – i przede wszystkim taniej.

Podsumowanie

Lodówka i zamrażarka to sprzÄ™ty, o których najczęściej przypominamy sobie wtedy, gdy przestajÄ… dziaÅ‚ać – albo gdy zauważymy, że rachunki za prÄ…d rosnÄ… szybciej, niż dotychczas. Tymczasem nawet w peÅ‚ni sprawne urzÄ…dzenie może dziaÅ‚ać mniej wydajnie, jeÅ›li nie zapewnimy mu odpowiednich warunków.

PrawidÅ‚owe ustawienie, dobra wentylacja, optymalna temperatura, przemyÅ›lane rozmieszczenie produktów i regularne rozmrażanie to proste czynnoÅ›ci, które majÄ… realny wpÅ‚yw na zużycie energii, trwaÅ‚ość sprzÄ™tu i jakość przechowywanej żywnoÅ›ci. CzÄ™sto wystarczy kilka minut i odrobina Å›wiadomoÅ›ci, by lodówka dziaÅ‚aÅ‚a sprawniej – bez koniecznoÅ›ci wymiany jej na nowÄ….

W czasach, gdy liczy siÄ™ każda kilowatogodzina i każda dobrze przechowana porcja jedzenia, efektywne korzystanie z lodówki i zamrażarki to nie detal – to domowa oszczÄ™dność, która szybko siÄ™ zwraca.

Tomasz Sławiński

 

To też Cię zainteresuje

KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane