Wtorek , 19 Marzec 2024

Jak przyspieszyć komputer bez wydawania pieniędzy? Proste sposoby

   25.01.2024
Komputery, których używamy przez kilka lat, z czasem tracą na wydajności. Zanim jednak wymienimy je na nowy sprzęt, warto wykonać kilka trików, które przynajmniej częściowo przywrócą im dawną sprawność bez ponoszenia sporych kosztów zakupu zupełnie nowego sprzętu.
Komputer można przyspieszyć bez wydawania pieniędzy na nowe podzespoły. Fot. Unsplash

SprzÄ™t komputerowy, niezależnie czy to stacjonarny czy też mobilny (notebooki) w trakcie eksploatacji zawsze wykazuje tendencjÄ™ do spadku wydajnoÅ›ci. Powody takiej sytuacji sÄ… zÅ‚ożone – na jedne nie mamy wpÅ‚ywu – sÄ… to na przykÅ‚ad kolejne wersje oprogramowania, które wchodzÄ… na rynek, posiadajÄ…ce coraz wyższe wymagania sprzÄ™towe (potrzebujÄ… szybszych procesorów, kart graficznych). Inne – jak np. zapeÅ‚nienie dysku, porzÄ…dek w aplikacjach możemy korygować.

Z biegiem czasu coraz cięższe (wymagajÄ…ce wiÄ™kszej mocy obliczeniowej do otwarcia i wyÅ›wietlania) sÄ… zresztÄ… nie tylko aplikacje, ale nawet strony internetowe. Jednak obecnie zapas mocy w procesorach jest na tyle duży, że nawet na 7-8 letnim laptopie, jeÅ›li odpowiednio go „przygotujemy”, można w miarÄ™ wygodnie przeglÄ…dać Internet czy wykonywać proste operacje w plikach pakietów biurowych.

Sposoby na przyspieszenie komputera

PorzÄ…dek autostarcie

Na to z jakÄ… szybkoÅ›ciÄ… dziaÅ‚a nasz komputer (a przede wszystkim jak szybko siÄ™ uruchamia i jak prÄ™dko po wÅ‚Ä…czeniu zyskuje peÅ‚nÄ… wydajność) ma wpÅ‚yw to, co wÅ‚Ä…cza siÄ™ wraz ze startem systemu operacyjnego. Z biegiem czasu instalujemy na komputerze aplikacje, które startujÄ… przy wÅ‚Ä…czaniu Windows, a my nawet o tym nie wiemy. Bywa że po kilku latach takich aplikacji jest nawet kilkanaÅ›cie. W systemie Windows by uporzÄ…dkować autostart wystarczy wpisać tÄ™ frazÄ™ w wyszukiwarce na pasku zadaÅ„ i kliknąć na „Aplikacje autostartu”. NastÄ™pnie za pomocÄ… przycisku odznaczyć te aplikacje, których nie potrzebujemy przy starcie maszyny. Windows w najnowszych wersjach (10, 11) pokazuje zresztÄ… które z programów majÄ… duży wpÅ‚yw na szybkość uruchamiania systemu, można siÄ™ tym kierować przy wyborze.

Autostart

Programy autostartu

Wyłączenie zbędnych funkcji graficznych

W starszych komputerach, zwÅ‚aszcza tych wyposażonych w zintegrowane karty graficzne dużym obciążeniem dla systemu, spowalniajÄ…cym jego pracÄ™ jest używanie przez Windows efektów menu, atrakcyjnych przejść, cieni i chociażby pokazywania zawartoÅ›ci okien podczas ich przeciÄ…gania. Wszystkie te zbÄ™dne bajery można Å‚atwo wyÅ‚Ä…czyć, co przeÅ‚oży siÄ™ na przyspieszenie dziaÅ‚ania. Wystarczy wejść do Eksploratora plików (ikona folderu na pasku zadaÅ„), nastÄ™pnie prawym przyciskiem myszy kliknąć na ikonÄ™ „Ten Komputer”, z menu kontekstowego wybrać „wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci” a nastÄ™pnie „zaawansowane ustawienia systemu”. Pojawi siÄ™ okno w którym w pierwszej ramce znajdziemy opcjÄ™ „Wydajność”, klikamy na ustawienia i dokonujemy wyboru efektów wizualnych lub pozwalamy komputerowi dobrać je automatycznie. WyÅ‚Ä…czenie ozdobników nieco „spÅ‚aszczy” wyglÄ…d systemu, ale za to przyspieszy jego dziaÅ‚anie.

Efekty graficzne

WyÅ‚Ä…czanie zbÄ™dnych efektów graficznych

PorzÄ…dek na pulpicie

Choć może siÄ™ to wydawać absurdalne, to jednak nawet ilość ikon na pulpicie ma wpÅ‚yw na szybkość uruchamiania komputera. Im jest ich wiÄ™cej, tym wiÄ™cej czasu – zwÅ‚aszcza wiekowemu procesorowi – zajmie ich wygenerowanie. Dlatego nie warto przechowywać setek dokumentów i skrótów na ekranie startowym. Dużo lepsze bÄ™dzie stworzenie odpowiednich folderów w dokumentach, czy dowolnym innym miejscu na dysku, gdzie materiaÅ‚y te zostanÄ… uporzÄ…dkowane i przeniesienie ich tam.

Regularne usuwanie nieużywanych programów

Im wiÄ™cej plików na dysku, tym wolniej on dziaÅ‚a. Ta zasada obowiÄ…zuje niemal wszystkie dyski dostÄ™pne na rynku (w tym niestety także szybkie magazyny SSD). Dlatego na pliki których nie musimy stale trzymać na komputerze (np. kolekcje zdjęć czy filmów) lepiej dokupić dysk zewnÄ™trzny (co zresztÄ… uchroni nas przed ich utratÄ… w momencie awarii komputera). Warto też regularnie sprawdzać czy wszystkie zainstalowane przez nas wczeÅ›niej aplikacje sÄ… nadal używane. Bywa, że np. dwa lata temu zainstalowaliÅ›my jakÄ…Å› dużą grÄ™, zagraliÅ›my w niÄ… kilka razy a później już do niej nie wracaliÅ›my. Tymczasem zajmuje ona miejsce i spowalnia caÅ‚y system, któremu może brakować miejsca na niezbÄ™dny plik wymiany. By wejść do menu aplikacji wystarczy w wyszukiwarce na pasku zadaÅ„ wpisać „Aplikacje i funkcje” i wejść do linku, które siÄ™ tam wyÅ›wietli.

Usuwanie aplikacji

Menu aplikacji

Zatrzymanie indeksowania plików w tle

Windows posiada bardzo ciekawÄ… funkcjÄ™ indeksowania w tle. Powoduje ona, że wyszukiwanie plików z pomocÄ… systemowej wyszukiwarki jest niemal natychmiastowe. To siÄ™ bardzo przydaje, ale jednoczeÅ›nie mocno obciąża komputer, co odczujÄ… zwÅ‚aszcza posiadacze starszych maszyn z mniejszÄ… iloÅ›ciÄ… RAM. FunkcjÄ™ tÄ™ na szczęście można zupeÅ‚nie wyÅ‚Ä…czyć, co powinno przyspieszyć naszego PC. By to zrobić, należy w wyszukiwarce na pasku zadaÅ„ Windows wpisać „services.msc” i otworzyć menu systemowe, które siÄ™ wówczas pojawi. NastÄ™pnie znaleźć na karcie funkcjÄ™ „Windows Search” i zaznaczyć tam opcjÄ™ „zatrzymaj”.

Indeksowanie plików

WyÅ‚Ä…czanie indeksowania plików

Defragmentacja dysku twardego HDD

KolejnÄ… czynnoÅ›ciÄ…, którÄ… można przeprowadzić na komputerze by przyspieszyć szybkość jego dziaÅ‚ania jest defragmentacja dysku twardego (uwaga, wykonujemy jÄ… tylko jeÅ›li posiadamy klasyczny dysk HDD. Dysków SSD nie należy defragmentować). TakÄ… operacje warto wykonać przynajmniej raz na kilka miesiÄ™cy, zwÅ‚aszcza jeÅ›li nasz system plików jest inny (starszy) niż NTFS. W czasie procesu defragmentacji system porzÄ…dkuje zapisy magazynu tak, by poszczególne części tych samych plików znalazÅ‚y siÄ™ obok siebie (domyÅ›lnie sÄ… zapisywane w losowych miejscach). Takie uporzÄ…dkowanie skraca czas potrzebny systemowi na dostÄ™p do poszczególnych plików a tym samym przyspiesza dziaÅ‚anie caÅ‚ego systemu. By wejść do systemowego defragmentatora plików wystarczy w wyszukiwarce na pasku zadaÅ„ wpisać sÅ‚owo „defragmentacja” i tworzyć aplikacjÄ™, której logo siÄ™ pojawi.

Defragmentacja

Defragmentator plików

Instalacja najnowszych sterowników

Najlepiej po prostu mieć wÅ‚Ä…czonÄ… usÅ‚ugÄ™ Windows Update i w żaden sposób nie odwlekać instalacji aktualizacji. Otrzymamy w ten sposób nie tylko poprawki bezpieczeÅ„stwa ale i część sterowników. Niektóre inne zainstalowane na komputerze pakiety sterowników (na przykÅ‚ad te do kart graficznych) mogÄ… co jakiÅ› czas same raportować o koniecznoÅ›ci Å›ciÄ…gniÄ™cia aktualizacji. Nie trzeba tego wówczas pomijać i zawsze warto mieć zainstalowany Å›wieży pakiet ze wszystkimi usprawnieniami.

Warto też co jakiÅ› czas odwiedzić stronÄ™ producenta naszego laptopa czy chciażby pÅ‚yty gÅ‚ównej w komputerze stacjonarnym, by sprawdzić, czy nie ma aktualizacji sterowników dla naszego modelu. O ile nie zalecaÅ‚bym aktualizacji BIOSu niedoÅ›wiadczonym użytkownikom, to już zainstalowanie najnowszych poprawek do oprogramowania chipsetu czy sterowników muzycznych jest jak najbardziej wskazane.

Pozbycie się obciążającego oprogramowania antywirusowego

OczywiÅ›cie nie chodzi tu o to, by pozostawić komputer bez ochrony – wrÄ™cz przeciwnie. Niestety duża część dostÄ™pnych na rynku programów antywirusowych znacznie obciąża komputer, co w przypadku nowego sprzÄ™tu nie ma znaczenia, ale jeÅ›li posiadamy wiekowego PC-ta, to każda sekunda szybszej reakcji na nasze polecenia przyniesie poprawÄ™ komfortu pracy. W system Windows wbudowany jest caÅ‚kiem niezÅ‚y program Windows Defender, który przy podstawowych, domowych czy nawet biurowych zastosowaniach komputera powinien w zupeÅ‚noÅ›ci wystarczyć do ochrony przed zagrożeniami z sieci. JeÅ›li mamy na komputerze kilka programów ochronnych – na przykÅ‚ad jeden antywirusowy, inny do ochrony przed zÅ‚oÅ›liwym oprogramowaniem lepiej zastÄ…pić je jednym, ogólnym pakietem, co zmniejszy zużycie zasobów i da komputerowi oddech.

Oczyszczenie z kurzu

Czasem, zwÅ‚aszcza w przypadku notebooków ogromny wpÅ‚yw na wydajność ma przegrzewanie siÄ™ komputera wywoÅ‚ane zablokowaniem przewodów wentylacyjnych wewnÄ…trz. Zanim oddamy laptopa do naprawy, warto je po prostu przeczyÅ›cić. Możemy to (bardzo ostrożnie) zrobić z pomocÄ… odkurzacza, można też nabyć w sklepie specjalne puszki z powietrzem do „przedmuchiwania” ukÅ‚adu chÅ‚odzenia w laptopach. Gdy ukÅ‚ad zostanie przeczyszczony komputer od razu zacznie dziaÅ‚ać żwawiej i ciszej.

Format dobry na wszystko

Czasem, gdy już wszystkie inne opcje i triki zawodzÄ…, nowe życie naszemu starszemu PC może dać po prostu reinstalacja systemu operacyjnego. Wyczyszczenie wszystkich dysków, deinstalacja caÅ‚ego oprogramowania i usuniÄ™cie wszystkich plików daje „kopa” nawet i najnowszym komputerom, a co dopiero tym bardziej wiekowym.

Przywracanie ustawień fabrycznych

Narzędzie do resetowania systemu

KiedyÅ› byÅ‚ to proces skomplikowany i czasochÅ‚onny, dziÅ› Windows oferuje przydatne narzÄ™dzie, które może to zrobić za nas. By otworzyć odpowiednie menu do przeprowadzenia takiej operacji, w wyszukiwarce na pasku zadaÅ„ wystarczy wpisać „reset” – pojawi siÄ™ menu „Resetuj ustawienia komputera do stanu poczÄ…tkowego”, w które należy wejść. DostÄ™pne sÄ… 2 opcje – jedna z pozostawieniem plików prywatnych, druga z gruntownym czyszczeniem wszystkich dysków. Ta druga jest o wiele bardziej skuteczna, ale należy pamiÄ™tać, że z komputera zostanÄ… usuniÄ™te w jej trakcie wszystkie pliki, należy wiÄ™c przed jej wykonaniem skopiować na noÅ›niki zewnÄ™trze te dokumenty i materiaÅ‚y, które chcemy zachować.

JeÅ›li zawiodÄ… wszystkie darmowe triki…

Nawet jeÅ›li zawiodÄ… wszystkie niewymagajÄ…ce nakÅ‚adów finansowych triki, nie jesteÅ›my jeszcze skazani na porażkÄ™. Możemy – wykÅ‚adajÄ…c ograniczone w stosunku do zakupu nowego sprzÄ™tu Å›rodki przyspieszyć jego dziaÅ‚anie. SÄ… to:

  • Dokupienie pamiÄ™ci RAM – część laptopów i wiÄ™kszość komputerów stacjonarnych ma wolne gniazda na dodatkowÄ… pamięć RAM (trzeba to sprawdzić przed jej zakupem). JeÅ›li w komputerze zainstalowano mniej niż 8 GB tego typu pamiÄ™ci (np. 4 GB), to dokupienie kolejnych 4 GB da znaczny efekt przyspieszajÄ…cy pracÄ™.
  • Wyposażenie komputera w dysk SSD – wyraźnie zauważalne przyspieszenie komputera osiÄ…gniemy też wtedy, gdy zainstalujemy w nim nowy dysk systemowy SSD. By operacja odniosÅ‚a skutek konieczne bÄ™dzie w tym wypadku przeinstalowanie systemu operacyjnego, który powinien siÄ™ znaleźć na nowym dysku. Przesiadka z HDD na SSD przyniesie kilkakrotny wzrost szybkoÅ›ci przenoszenia plików, co bÄ™dzie od razu zauważalne w szybkoÅ›ci pracy caÅ‚ego systemu.

Tomasz Sławiński

To też Cię zainteresuje

KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane