Jak bezpiecznie płacić w sieci? Wyjaśniamy

Zakupy w Internecie mają wiele zalet – od dodatkowej możliwości zwrotu przez 14 dni bez podania przyczyny, po oszczędność czasu - nie trzeba bowiem osobiście udawać się do punktu sprzedaży i stać w kolejce, a przesyłkę można spokojnie odebrać w domu lub w biurze. Wiele osób ma jednak wątpliwości co do tego, czy płatności za takie zakupy w sieci są w pełni bezpieczne.

Jak bezpiecznie płacić w sieci

Płatności on-line są bardzo bezpiecznie, o ile przestrzega się kilku podstawowych zasad. Jeśli je zapamiętasz, nie trzeba będzie się martwić za każdym razem, gdy płacisz za coś w wirtualnym sklepie. Przede wszystkim warto korzystać ze sprawdzonych metod realizowania przelewów i płatności sieciowych (o czym w dalszej części artykułu), a także:

• Płatności dokonuj tylko za pomocą własnego urządzenia. Czy to smartfon, tablet, czy komputer stacjonarny najważniejsze, by transakcji dokonywać na własnych urządzeniach, co do których jest pewność, że nie są one zhakowane ani obserwowane przez osoby do tego niepowołane. Płatności należy też dokonywać w domu, gdyż sieci w miejscach publicznych mogą być obserwowane.
• Zachowaj czujność, sprawdzaj, czy na stronach, na które przekieruje cię system płatności, nie ma niczego podejrzanego (np. błędów w nazewnictwie banku, z którego usług korzystasz).
• Sprawdzaj komentarze użytkowników w sieci na temat sklepu, w którym masz zamiar dokonać zakupu. Jeśli coś jest nie tak – na przykład spóźniają się z wysyłką albo w ogóle nie realizują zamówień, będzie to widać w opiniach.
• Nikomu nie pokazuj danych ze swoich kart płatniczych i kredytowych. Możesz je wpisać tylko w odpowiednio zabezpieczony formularz transakcyjny w czasie wykonywania płatności. Żadna firma ani uczciwy sklep nie poprosi cię o wysłanie ich zwykłym mailem.

Bezpieczne metody płatności on-line

W tej chwili przy dokonywaniu transakcji czy przelewów w Internecie każdy użytkownik ma kilka opcji wyboru. Nawet w ramach jednego sklepu czy serwisu internetowego użytkownicy otrzymują do wyboru kilka sposobów na dokonanie przelewu środków. W tej chwili najpopularniejsze to:

• Tradycyjny, internetowy przelew bankowy, w którym by dokonać płatności, jesteśmy przenoszeni na stronę internetową naszego banku i tam – korzystając z formularzy bankowości elektronicznej – wykonujemy krok po kroku wszystkie niezbędne działania. Jest to czynność bezpieczna, gdyż korzystamy z zabezpieczeń bankowych, ale ma sporo minusów: Chociażby środki docierają do odbiorcy z opóźnieniem wynoszącym w niekorzystnych okolicznościach ponad 24h (lub więcej, jeśli operacja ma miejsce, chociażby przed weekendem lub świętami, kiedy to banki nie pracują i nie księgują nowych operacji).
• E-przelewy, które oferowane są przez wyspecjalizowane w tym firmy (np. PayU lub Dotpay oraz Przelewy24.pl). Usługa ta polega na tym, że po dokonaniu transakcji jesteśmy przez system sklepu przekierowywani na stronę, na której znajdują się dostępne metody płatności, plus lista banków obsługujących e-przelewy. Jest to wygodne i bezpieczne rozwiązanie – wybierając własny bank, podobnie jak w tradycyjnym przelewie jesteśmy przekierowywani do jego bankowości internetowej, gdzie trzeba podać numer użytkownika i hasło, jednak tym razem wszystkie pozostałe formularze (włącznie z kwotą transakcji) są już automatycznie za nas wypełnione, a naszą jedyną rolą jest potwierdzenie transakcji. Na koniec jeszcze potwierdzamy operację kodem z właśnie otrzymanego bankowego SMS (co stanowi kolejną zaporę bezpieczeństwa) i gotowe. E-przelew ma tę przewagę nad zwykłym przelewem internetowym, że przekierowanie środków następuje natychmiast, bez oczekiwania na tradycyjne księgowania międzybankowego systemu elixir.
• Portfele elektroniczne, z których najpopularniejszy jest PayPal (ale są też i inne, chociażby Apple Pay, Google Pay, Masterpass, Amazon Pay, PayU także ma własny portfel elektroniczny), Zasadniczo wszystkie portfele elektroniczne działają podobnie – niezbędne jest utworzenie konta w systemie (konieczna rejestracja) i zasilenie go środkami, które może się odbyć na różne sposoby – od przelewu bankowego przez podłączenie do portfela własnej karty płatniczej (akceptowane są karty kredytowe i debetowe). Główną zaletą tego systemu jest to, że sklep czy też instytucja, której płacimy w sieci w ogóle nie widzi naszych wrażliwych danych. Portfel potrąca sobie środki z naszej karty i przekazuje je instytucji, której chcemy zapłacić za produkt lub usługę, co nam gwarantuje bezpieczeństwo.

Portfele elektroniczne chronią nasze dane przed wglądem osób niepowołanych

• BLIK, który szturmem podbija rynki ze względu na prostotę i szybkość wykonywania operacji finansowych. Jest to bardzo niezawodny sposób płatności stworzony przez same banki, którego zadaniem było właśnie ułatwienie wykonywania bezpiecznych płatności w sieci. Działa to w ten sposób, że po dokonaniu zamówienia w sklepie jako metodę płatności wybieramy właśnie BLIK, następnie należy otworzyć aplikację mobilną banku, w którym posiadamy konto (osoby, które nie mają takiej aplikacji, powinny ją wcześniej zainstalować i według instrukcji autoryzować). W aplikacjach bankowych znajduje się zakładka BLIK (w różnych miejscach, to już zależy od banku), którą trzeba otworzyć, wówczas wygenerowany zostanie 6-cyfrowy kod, który należy następnie (jest na to określony czas) wpisać na stronie sklepu. I to wszystko – żadnego logowania do obcych systemów, podawania danych z kart płatniczych.
• Płatność kartą płatniczą. Praktycznie do każdego konta bankowego instytucje finansowe wydają dziś karty płatnicze, którymi można płacić w sieci. Jeszcze kilka lat temu sklepy akceptowały tylko karty kredytowe, dziś przyjmują w większości także zwykłe karty debetowe. Co więcej. Niektóre banki pozwalają na wyrabianie sobie „kart wirtualnych”, czyli kart internetowych, na które sami możemy przelać określoną kwotę i to za ich pomocą (bez ujawniania danych karty głównej) pokrywać koszty zakupów w Internecie. Nie są one wydawane fizycznie, mają jedynie postać wirtualnego zapisu na koncie. Nawet jeśli jakikolwiek haker przejąłby dane karty wirtualnej, to nie będzie miał dostępu do środków z całego konta. Na podobnej zasadzie działają też jednorazowe karty przedpłacone, które w odróżnieniu od kart wirtualnych mają postać fizyczną, ale akurat w Polsce nie cieszą się zbyt dużą popularnością.

Kiedyś by zapłacić za coś kartą kredytową wystarczyło podać jej numer, datę ważności, oraz znajdujący się z tyłu kod CPV, co sieciowe transakcje z jej udziałem stawiało w szeregu średnio bezpiecznych, dziś każdą operację tego typu należy jeszcze potwierdzić kodem SMS lub za pomocą aplikacji mobilnej, co sprawia, że wykonane w ten sposób płatności są w zasadzie pozbawione ryzyka.

Gdy płacisz kartą w Internecie, zawsze zwróć uwagę na kilka szczegółów:

• czy strona, na której dokonujesz transakcji, jest zabezpieczona specjalnym protokołem SSL (kłódka w pasie adresu),
• czy serwis oferuje weryfikację składającą się z kilku etapów np. potwierdzenie SMS-ami,
• czy sklep, któremu płacisz ma renomę i uznanie użytkowników, nie jest jednodniowym projektem stworzonym do wyłudzania pieniędzy.

Bezpiecznie jak w sieci!

Płacenie za towary i produkty w sieci jest w pełni bezpieczne pod warunkiem, że stosujemy się do kilku podstawowych zasad bezpieczeństwa – na pierwszym miejscu jest unikanie nieznanych witryn oraz niesprawdzonych sklepów, które nie mają wiarygodnych komentarzy od użytkowników (jeśli mamy wątpliwości co do autentyczności witryny, można w sieci sprawdzić, czy firma rzeczywiście istnieje, chociażby w KRS).

Na terenie UE obowiązuje też unijna dyrektywa PSD2, w wyniku której banki zostały zobligowane do stworzenia nowej warstwy autoryzacji, tak by zapewnić klientom jeszcze większe bezpieczeństwo w Internecie. Z tego właśnie powodu banki przy transakcjach wymagają dziś często podwójnej weryfikacji, na przykład za pomocą hasła i jednocześnie kodu z SMSa.

Płatności w sieci mają za to wiele zalet w stosunku do obrotu gotówkowego. Są dostępne o każdej porze dnia i nocy, możemy je realizować, nie wychodząc z domu, z reguły nie są obarczona żadnymi prowizjami ani opłatami manipulacyjnymi.

Tomasz Sławiński